آب و توسعه پایدار (Nov 2019)
بررسی مؤلفههای سازمانی مدیریت منابع آب و فاضلاب جزیرۀ قشـم
Abstract
تغییر نوع نظام فکری در مدیریت منابع آب از نگرش مهندسی به نگرش جامع، اجتنابناپذیر خواهد بود. چنین نگرشی که با مفهوم مدیریت یکپارچۀ منابع آب شناخته میشود، بر مبنای مفاهیم زیر شکل گرفته است: یکپارچگی بین سیستمهای اکولوژیکی و اجتماعی، توجه به سیستم حکمرانی آب و مشارکت ذیمدخلان، ظرفیت نهادی سیستم منابع آب، انطباق با تغییرات محیطی و فرآیندهای یادگیری. نهاد آب از طریق سه جزء نهادی آن که شامل قانون آب، سیاست آب و ساختار اجرایی آب است، تحلیل میشود. در این مقاله به طور ویژه به تعیین مؤلفههای ساختار اجرایی مدیریت منابع آب در محدودۀ مطالعاتی جزیره قشم، با تمرکز بر مطالعه قوانین و اسناد مکتوب پرداخته شده است. جمعبندی یافتهها حاکی از آن است که جایگاه رسمی سازمانهای درگیر با موضوع منابع آب در قوانین یکسان نبوده و ابهاماتی را در تفسیر وظایف و ارتباطات سازمانی ایجاد نموده است، که در صورت مدیریت نادرست میتواند منجر به برداشتهای سلیقهای از روابط بین سازمانی و تکالیف قانونی شود. مهمترین موضوعی که از نظر سازمانی در جزیرۀ قشم دیده میشود، حضور چند متولی در حوضۀ مدیریت منابع آب است. حضور چند متولی با سطوح مختلف قدرت، نیازمند برنامهریزی و هماهنگی بین سازمانهای مربوطه برای رسیدن به اهداف در زمینه مدیریت یکپارچه آب میباشد.
Keywords