شناسایی ریخت‌شناختی و مولکولی Trichocladium solani عامل بیماری پوسیدگی زرد غده سیب‌زمینی در ایران

Abstract

سیب‌زمینی Solanum tuberosum گیاهی است اقتصادی با ارزش غذایی بالا که سالانه تحت ‌تأثیر بیمارگرهای قارچی دچار خسارت اقتصادی زیادی می‌شود. در تحقیق حاضر از میان 30 نمونه غده سیب‌زمینی دارای علائم بیماری شوره سیاه سیب‌زمینی (عامل بیماری: Rhizoctonia solani) جمع ­آوری شده از منطقه سراب، استان آذربایجان شرقی، تعداد 25 جدایه قارچی با خصوصیات ریخت‌شناختی پرگنه و الگوی رشد مشابه جداسازی شدند. شناسایی جدایه ­های قارچی با استفاده از تلفیق داده­ های ریخت­ شناختی و داده­ های توالی ناحیه ITS-rDNA و ژن بتاتوبولین (tub2) صورت گرفت. در تبارنمای استنتاج شده بر اساس ترکیب داده­ های دو ناحیه ژنی، جدایه‌های بررسی شده در این تحقیق به همراه داده ­های توالی نمونه تیپ گونه Trichocladium solani در تیره Chaetomiaceae قرار گرفتند. جدایه ­های این قارچ روی محیط کشت آرد یولاف آگار (OA) کنیدیوم‌برهای ساده شبیه اکرمونیوم تولید کردند که به صورت جانبی روی ریسه ­های شفاف بدون انشعاب تشکیل شدند. ویژگی­ های ریخت­ شناختی جدایه­ های بررسی شده با توصیف ارائه شده برای گونه T. solani همخوانی کامل داشت. نتایج آزمون بیماری­زایی روی غده­ های سیب ­زمینی در شرایط آزمایشگاه، بیماری‌زایی این قارچ را روی سیب‌زمینی تأیید کرد. گونه T. solani اخیراً به عنوان گونه جدید و عامل بیماری پوسیدگی زرد غده سیب‌زمینی از روسیه توصیف و گزارش شده است. در بررسی حاضر گونه T. solani برای اولین بار از ایران گزارش می­ شود و خصوصیات ریخت‌شناختی، بیماری‌زایی و مولکولی این قارچ تعیین می­ گردد. با این وجود پراکنش جغرافیایی، دامنه میزبانی و اهیمت اقتصادی این بیماری هنوز ناشناخته باقی مانده است.

Keywords

• پوسیدگی زرد غده
• سیب‌زمینی
• تشخیص ریخت‌شناختی و مولکولی
• آزمون بیماریزایی