Karamollazâde Abdülhamîd Fuhûlî’ye Âid Nakşî-Hâlidî Âdâb Risâlesi: Âdâbu’z-Zâkirîn Necâtü’s-Sâlikîn

Abstract

Tasavvuf literatüründe âdâb eserleri önemli bir yer tutmaktadır. Genellikle tarikat usûlü ya da dervişliğin usulü hakkında bilgiler içeren bu eserler, belli bir tarikat merkeze alınarak kaleme alınmıştır. Bu çalışmaya konu olan risâle, Âdâbu’z-zâkirîn Necâtu’s-sâlikîn ismini taşımakatadır ve 1288/1871-72’de istinsâh edilmiştir. Karamollazâde olarak bilinen Şeyh Abdülhamîd Fuhûlî’ye aittir. Türkçe olan risâle Nakşibendî tarikatı âdâb ve usûlü hakkında bilgiler içermektedir. Bu bilgiler temelde şeyh, râbıta ve zikir kavramları çerçevesinde verilmektedir. Eserde bilgilerin dayandığı eser ve şahıs isimlerine yer verilmesi, bilhassa Hâlid-i Bağdâdî’nin Râbıta risâlesinin kaynakçasını sıralaması risâlenin önemini arttırmaktadır. Risâlede bir diğer önemli husus, eserde Karamollazâde’nin kendi künyesini verirken mürşidi Abdullah Mekkî’nin Trabzonlu Kutubzâde âilesine mensup olduğunu beyân etmesidir. Çalışmada öncelikle risâlenin müellifi Karamollazâde Abdülhamîd Fuhûlî hakkında bilgiler verilmiştir. Ayrıca risâlede işlenen konularda öne çıkan kavramlar, tasavvuf sahası açısından değerlendirilmeye çalışılmıştır. Yaygın bilinen şekliyle ya da kısaltılmış olarak zikredilen kaynak ve şahıs isimlerinin tam künyeleri elden geldiğince gösterilmiştir. Son olarak risâle daha geniş okuyucu kitlesine sunulmak üzere günümüz harflerine aktarılmıştır.

Keywords

• nakşibendiyye
• âdâb
• râbıta
• zikir
• hâlid-i bağdâdî
• abdullah mekkî
• fuhûlî