Genel Tıp Dergisi (Sep 2015)
Yapay sinir ağları ve klinik araştırmalarda kullanımı
Abstract
Yapay zeka yöntemleri insanların zekice olarak tasvir edilen davranışlarının akıllı cihazlar tarafından modellenmesidir. Yapay sinir ağları YSA ile sinir sisteminin çalışma şekli benzerdir. Stimüle edilen sinir hücreleri çeşitli şekillerde birbirlerine bağlanarak bir YSA oluştururlar. YSA’dan istenen ise, insanların düşünme yeteneğini bilgisayarlar aracılığı ile kopyalamak ve belirli ölçüde bilgisayarlara öğrenme yeteneği kazandırabilmektir. YSA’ların çok boyutlu, karmaşık, kesin olmayan, eksik, hata olasılığı yüksek sensör verileri olduğu ve problemleri çözmek için matematiksel modellerin ve algoritmaların bulunmadığı durumlarda yaygın olarak kullanıldıkları görülmektedir. Bu amaçla geliştirilmiş ağlar; muhtemel fonksiyon kestirimleri, sınıflandırma, ilişkilendirme veya örüntü eşleştir- me, örüntü tanıma ve optimizasyon gibi fonksiyonları gerçekleştirmektedirler. YSA tıbbi araştırma verileri içinden daha önce fark edilmemiş desenleri saptama, sınıflama, tıbbi aygıtların kontrolü, tıbbi görüntülerin karakteristiklerinin tespit edilmesi gibi pek çok uygulamada aktif olarak kullanılmaktadır. Yapay zeka yöntemlerinin yeterliliği tıbbın neredeyse her alanında araştırılmıştır ve uygu- lanma potansiyeline sahiptir. Bu çalışmalara örnek olarak; akut apandisit, ateroskleroz ve koroner arter hastalıkları için tanı koyma, apical foramen lokalizasyonu, artritte el ve bilek radyografisi kullanılarak lokalizasyon değerlendirme, osteoporoz riski değerlendir- me, yürüme bozukluğu ve baş ağrılarının sınıflandırılması, oral veya orofarenjiyal kanser tedavisinde hastalardaki hipernazalitenin değerlendirilmesi ve analizi, farenjiyal yüksek çözünürlük manometresinin sınıflandırılması gösterilebilir. Hatalı teşhis riski olan kompleks hastalıkların tanısında faydalı bir araç olduğu gösterilmiştir. Bu nedenle YSA tekniğinin gereksiz araştırmaları, olumsuz ameliyat oranlarını ve potansiyel olarak ortaya çıkabilecek maliyeti azaltabileceği söylenebilir. YSA araştırmalarının getirileri ve başa- rıları göz önüne alındığında tıp alanında yeni bir çağ açacağı ve daha gelişmiş tanı ve tedavi yöntemleri için ışık tutacağı kaçınılmaz bir gerçektir
