Milliyetçiliğin Toplumsal Cinsiyet ile İlişkisine Dair Kuramsal Bir Bakış

Abstract

Milliyetçilik ideolojisinin toplumsal cinsiyet ile olan ilişkisi uzun yıllar boyunca üzerinde durulmayan bir konu olmuştur. Son dönemlerde özellikle milliyetçi proje ve uygulamaların kadın ve erkeği farklı şekilde ele almaları, toplumsal cinsiyet alanındaki çalışmaların milliyetçilik ideolojisiyle birlikte ele alınmasını gündeme getirmiştir. Kadının söz konusu proje ve uygulamalarda yok sayılması kadın çalışmaları alanında yeni bir tartışma konusuna yol açmıştır. Özellikle milli kimlik inşa süreçlerinde kadının araçsallaştırılmasına yönelik politikalar milliyetçiliğin somut olarak ortaya konulduğu örnekler olarak değerlendirilmektedir. Kadının özel alan ve kamusal alandaki konumu milliyetçi politikalarda değişim ve dönüşüme uğramaktadır. Özellikle milli mücadele, savaş dönemlerinde kadın bedeni vatan, namus, toprak parçası olarak kutsallaştırılırken bir yandan da annelik rolü ile aile içinde özel alanda konumlandırılmaktadır. Bu çalışmanın amacı, toplumsal cinsiyet ve milliyetçilik arasındaki ilişkiyi feminist literatür çerçevesinde tartışmak ve toplumsal cinsiyet kavramının milliyetçilik söylemlerinde ve milli kimlik inşa sürecindeki kullanım şekli ile kadınlık konumlarının ne şekilde değiştiğine dair tartışmaları ele almaktır.

Keywords

• milliyetçilik
• toplumsal cinsiyet
• milli kimlik inşası
• özel-kamusal alan