بررسی واکنش ارقام گندم دیم (Triticum aestivum L.) در دو منطقه نیمه‌خشک و نیمه‌مرطوب استان گلستان

Abstract

یکی از جنبه‌های بسیار مهم در به‌نژادی گندم، ثبات و پایداری ارقام تحت شرایط مختلف محیطی است. به همین منظور جهت بررسی واکنش ارقام گندم دیم در دو منطقه نیمه‌خشک (مزرعه تحقیقاتی دانشگاه گنبد کاووس) و نیمه‌مرطوب (مزرعه‌ای در گرگان) در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 4 تکرار و با 7 رقم گندم دیم (آفتاب، آذر 2، سرداری، قابوس، کریم، کوهدشت و لاین 17) در سال زراعی 96-1395 اجرا شد. در این آزمایش صفات فنولوژیکی (روز از کاشت تا گرده‌افشانی، روز از کاشت تا رسیدگی، طول دوره پر شدن، سرعت دوره پر شدن)، حداکثر شاخص سطح برگ، عملکرد و اجزای عملکرد (تعداد پنجه در متر مربع، دانه در سنبله، سنبلچه در سنبله، دانه در متر مربع، میانگین وزن دانه، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت) ارقام در دو منطقه مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج تحقیق نشان داد که در هر یک از مناطق گنبد و گرگان ارقام متفاوتی به عملکرد دانه بالا دست یافتند. به نحوی که در منطقه گنبد لاین 17 با 375 گرم در متر مربع و در منطقه گرگان رقم کوهدشت با 546 گرم در متر مربع از بالاترین عملکرد برخوردار بودند. در منطقه گرگان رقم کریم با 191 روز و در منطقه گنبد لاین 17 با 174 روز، زمان کمتری برای سپری نمودن از کاشت تا رسیدگی به ثبت رساندند. بنابراین با توجه به نتایج می‌توان بیان داشت که رقم کوهدشت در گرگان و لاین 17 در گنبد نسبت به سایر ارقام از برتری قابل ملاحظه‌ای برخوردار بودند.

Keywords

• عملکرد و اجزای عملکرد
• فنولوژی
• گندم
• مورفولوژی