مطالعات قرآن و حدیث (Aug 2018)
تحلیل محتوای مکاتبات و مذاکرات امام حسین(ع) در جریان قیام عاشورا و تخریج مدل منطقی آن
Abstract
مکاتبات و مذاکرات امام حسین(ع) در کهن‌ترین و معتبرترین منابع تاریخی بیان شده است که منبع موثقی در پی‌جویی دیدگاه امام حسین(ع) در مورد زمینه‌های قیام عاشورا و شخصیت فرماندهان، حاکمان و پیروان آنان با روش تحلیل محتوا می‌باشد. تحلیل محتوای این بیانات نشان می‌دهد که پرکاربردترین موضوع مطرح شده، مسئله ولایت می‌باشد و مدل منطقی ارائه شده نیز مبین آن است که آزادی‌خواهی و ذلت گریزی ویژگی بارز ولایت مداران و دوستی و بیعت با دشمنان، دنیاخواهی و فریب‌زدگی از ویژگی‌های ولایت‌گریزان است، همچنان که رشد و تعالی فرد و جامعه از آثار ولایت مداری و هلاکت فرد و جامعه از آثار ولایت گریزی است. از سوی دیگر «علل شکل‌گیری جنگ» و «شخصیت فرماندهان» دو موضوع مهم در مدل تحلیلی واقعه نظامی عاشوراست که از خلال بیانات امام حسین(ع) مکشوف می‌گردد. از دیدگاه امام مشکلات اعتقادی مانند عدم ایمان به ولایت امامان، پیمان‌شکنی، دنیاخواهی و حکومت طلبی از دلایل زمینه‌ساز قیام و گماردن افراد نالایق به مناصب حکومتی، انحراف طلبی با تحریف معنوی قرآن، کتمان حقایق و سنت‌شکنی از جمله ویژگی‌های حاکمان عصر ایشان است.
Keywords
