سطح بندی دهستان های بخش شیروان از نظر شاخص های توسعه انسانی

Abstract

به منظور برنامه ‌ریزی و توسعه مناطق و نواحی، شناخت امکانات و تنگناها و تعیین میزان محرومیت و برخورداری از شاخص‌ های مورد بررسی در برنامه‌ ریزی هر منطقه، در مرحله اول اهمیت قرار دارد. شناخت، اولین قدم در امر برنامه‌ ریزی است و با شناخت ویژگی ‌های یک نقطه، با دید بازتری می ‌توان برای توسعه و پیشرفت آن منطقه برنامه‌ ریزی نمود. بخش شیروان با 3560 خانوار، 17197 نفر جمعیت، 3 دهستان و 59 روستای دارای سکنه، یکی از بخش­‌های سه­گانه شهرستان شیروان چرداول از توابع استان ایلام می ‌باشد که 28/84 درصد جمعیت ساکن در آن روستانشین می باشند. لذا با توجه به مشکلات منطقه از جمله؛ مهاجرفرستی، نرخ بالای بیکاری، نسبت جنسی پایین، بالابودن بار تکفل و...؛ برنامه‌ ریزی به منظور برقراری توسعه در این منطقه لازم و ضروری است. هدف از تدوین این مقاله سطح‌ بندی دهستان های بخش شیروان از توابع استان ایلام از نظر شاخص ‌های توسعه می ‌باشد که ابتدا در دو قالب، سطح‌­بندی مورد مطالعه از نظر شاخص ‌های اقتصادی و اجتماعی و سپس در حالت جمع این دو قالب، نسبت به سطح بندی دهستان ها اقدام گردیده است. برای انجام سطح‌ بندی از نظر شاخص‌های مورد بررسی، از شاخص توسعه انسانی استفاده شده است. روش انجام این تحقیق ترکیبی است از روش‌های توصیفی و تحلیلی که بخش عمده داده‌های آن از طریق بررسیهای میدانی و مراجعه به ادارات مرتبط به دست آمده است. برای سطح‌بندی دهستانهای منطقه از نظر شاخص­‌های مورد بررسی، از شاخص توسعه انسانی(HDI) و برای تهیه نقشه‌ها از نرم‌افزار ARCVIEW استفاده شده است. نتایج سطح‌بندی دهستان‌های مورد مطالعه از نظر شاخصهای توسعه نشان میدهد که دهستان کارزان در ردیف دهستانهای محروم، دهستان‌های زنگوان و لومار در ردیف دهستان‌های نیمه برخوردار قرار دارند و هیچ کدام از دهستان‌های مورد بررسی در ردیف دهستان‌های برخوردار قرار نگرفته‌اند. از نتایج این تحقیق می‌توان برای برنامه­ریزی و اولویت دادن به نیازها براساس میزان برخورداری از شاخص‌های مورد بررسی استفاده نمود.

Keywords

• سطح­ بندی
• ضریب توسعه یافتگی
• شاخص توسعه انسانی
• دهستانهای بخش شیروان