Dini Araştırmalar (Jun 2016)
Kozmolojik Delil
Abstract
Kozmos olarak kabul edilen evrenin açıklanmasına dayanan kozmolojik delil, teistikdelillerin en eskisidir. Platon ve Aristoteles’in delillerinin çıkış noktası evrendekihareketin kökenini soruşturmaktır. Kozmolojik delili Fârâbi İmkân delili, İbn Sina İlkNeden delili, Gazali Hudûs delili formunda inşa etmişlerdir. Delilin önemli kavramlarındanbirisi olan nedensellik, David Hume’dan önce Gazali tarafından eleştirilmiş veneden ile sonuç arasındaki ilişkinin zorunluluğu reddedilmiştir. Ancak neden-sonuçilişkisine dair bilgimizi Allah’ın yaratmasına bağlamakla evrenle ilgili bilgimizi teminataltına alarak düzensizliğe imkân tanımamıştır. Leibniz, Yeter-Sebep ilkesi iledelilin en güçlü formlarından birini inşa etmiştir. Kozmolojik delilin yeni bir biçimiçağdaş fi lozofl ardan Richard Swinburne tarafından geliştirilmiştir. Onun tümevarımlıdelilinde, evren ve evrendeki olgular, Tanrı’nın varlığı hipotezine eklendiğinde, hipotezinihtimalini arttırır. Tümevarımlı kozmolojik delilin yüksek olasılık bildirmesi,onun Tanrı inancımız için iyi bir gerekçe olduğunu gösterir. Bu makalede kozmolojikdelille ilgili bazı kavramlar analiz edilmiş ve delilin farklı biçimleri incelenmiştir.
Keywords
