تحلیل همگرایی سناریوهای آینده فناوری اطلاعات

Abstract

هدف از تحقیق حاضر، مطالعه، دسته‌‌بندی و تحلیل سناریوهای مختلف آینده فنّاوری‌‌اطلاعات و درک ارتباط میان این سناریوهاست. روش­تحقیق، عبارت است از مرور پیشینه پژوهش از نوع فراترکیب و مقایسه بین سناریوهای آینده فنّاوری‌‌اطلاعات. تحلیل سناریوهای آینده فنّاوری‌‌اطلاعات نشان‌‌می‌‌دهد این سناریوها هرچند متأثر از تحوّلات اجتماعی و روند رشد فنّاوری‌‌های پردازشی و ارتباطاتی است اما تأثیر عمیقی بر تحوّلات اجتماعی دارد. از دیدگاه تأثیر فنّاوری‌‌اطلاعات بر تحوّلات اجتماعی، این سناریوها از سه منظر متفاوت، شامل «مردم»، «دولت» و «الگوهای توسعه» ترسیم‌‌می‌‌شوند. این سه منظر، در سه دستگاه مختصات متفاوت با محورهای عدم‌‌قطعیتی که در وهله اول متفاوت به نظر‌‌می‌‌رسند، به توصیف سبک زندگی مردم، حکمرانی دولت و مسیر توسعه کشورها می‌‌پردازند. از کاوش متن سناریوها، فهرستی از ویژگی‌‌ها و آثار تحقق آنها به دست می‌‌آید. یافته‌‌ها حکایت از اشتراک در ابعاد عدم­قطعیت سه منظر یادشده دارد که منجر به تشکیل چارچوبی واحد از طریق انطباق تقریبی دستگاه‌‌های مختصات می‌‌شود. از مقایسه سناریوهای واقع در هر ربع این دستگاه مختصات واحد، نتیجه­می‌‌شود که به‌‌رغم تفاوت در بازیگران و نقش­آفرینان اصلی، این سناریوها، همپوشانی جدّی در ابعاد و تجسّم وضعیت مطلوب دارند و نوعی همگرایی مفهومی در آثار آنها مشاهده‌‌می‌‌شود.

Keywords

• سناریونگاری
• فنّاوری‌اطلاعات
• روندها
• ابعاد عدم‌قطعیت
• همگرایی سناریوها