مجله دانشگاه علوم پزشکی سبزوار (Jul 2016)
بررسی حذف دیکلوفناک از محیط‌های آبی توسط کربن فعال‌شده با کلریدآمونیوم
Abstract
اهداف مسکّن‌ها ازجمله دیکلوفناک از داروهای پُرمصرف در پزشکی و دام‌پزشکی هستند که به‌علت ورود به منابع آبی و خطرات زیست‌محیطی حذف آن‌ها از آب‌وفاضلاب ضروری است. به‌دلیل عدم‌تجزیه زیستی، برای تصفیه این مسکّن‌ها از تصفیه پیشرفته نظیر روش جذب سطحی استفاده می‌شود. یکی از بهترین جاذب‌ها کربن فعال است. هدف از این مطالعه بررسی حذف آلاینده دیکلوفناک توسط کربن فعال‌شده با NH4CL است.مواد و روش ها کربن فعال که از ضایعات کشاورزی تولید می‌شود، به NH4CL آغشته و در دمای 800 درجه سانتی‌گراد فعال شد. آزمایش‌ها در سیستم بسته توسط مگنت با 100 دور در دقیقه انجام شد. در این بررسی تأثیر متغیرهای دُز جاذب، غلظت دیکلوفناک، زمان تماس، pH و درجه حرارت بر حذف دیکلوفناک بررسی شد؛ سپس ایزوترم‌ها و ترمودینامیک جذب تجزیه‌وتحلیل شد. آنالیز دیکلوفناک با اسپکتر فتومتر مدل DR5000 در محدوده طول موج 275 نانومتر انجام گرفت.یافته ها NAC (کربن فعال‌شده با NH4CL) تولیدشده سطح مخصوص 1029 مترمربع بر گرم و متوسط حجم روزنه‌های 46/2 نانومتر داشت و توانست در غلظت 8/0 گرم بر لیتر کربن، به میزان 81درصد از دیکلوفناک 50 میلی‌گرم در لیتر را در pH بهینه 6 و زمان 10 دقیقه حذف کند. آزمایش‌های تعادل جذب نشان داد که جذب دیکلوفناک بر روی NAC از مدل لانگ‌مویر تبعیت می‌کند و ماکزیمم ظرفیت جذب دیکلوفناک روی NAC ، 5/212 میلی‌گرم بر گرم است. ترمودینامیک جذب دیکلوفناک روی NAC نشان می‌دهد که در غلظت 50 میلی‌گرم در لیتر دیکلوفناک و دیگر شرایط بهینه، با افزایش دما از 10 به 40 درجه سانتی‌گراد میزان حذف دیکلوفناک از 73درصد به 95درصد افزایش می‌یابد.نتیجه گیری کربن NAC می‌تواند به‌عنوان جاذبی مناسب و ارزان‌قیمت برای حذف دیکلوفناک و دیگر ترکیبات دارویی از آب‌های آلوده و فاضلاب‌ها استفاده شود.
