ارزیابی تأثیر آبیاری تکمیلی با آب شور بر کیفیت و کمیت انجیر دیم

Abstract

بزرگ‌ترین انجیرستان دیم دنیا، با مساحت بیش از 22 هزارهکتار، در شهرستان استهبان (استان فارس) قرار دارد. در دو دهه ‏گذشته، به‌علت خشکسالی‌های مستمر و کمبود آب شیرین، در مناطقی از این شهرستان از آب شور سفره‌های زیرزمینی برای ‏آبیاری تکمیلی درختان استفاده شده است. تاکنون پژوهش جامعی در رابطه با اثرات آبیاری تکمیلی با آب شور بر باغ‌های دیم ‏انجیر انجام نشده است. این پژوهش، تأثیر آبیاری با آب شور (38/7-8/7 دسی‌زیمنس بر متر) و هدایت الکتریکی بالای خاک بر ‏کیفیت و کمیت میوه‌ درختان دیم، رقم سبز را طی سال 90-1389 بررسی می‌کند. آزمایش‌ها در یک انجیرستان دیم در روستای ‏خانه‌کت استهبان، با نمونه‌برداری خاک و ریشه از اعماق مختلف خاک اطراف درختان، در نقاط مختلف باغ انجام شد. نتایج ‏نشان‌دهنده مقاومت بالای درختان انجیر نسبت به مقادیر بالای هدایت الکتریکی آب و خاک بود. با این‌حال، در شرایط برابر از ‏لحاظ آبیاری، افزایش شوری خاک باعث کاهش میزان محصول شد. براساس نتایج، یک رابطه خطی منفی با ضریب تبیین (‏R2‎‏)، ‏برابر با 5/0، بین مقادیر شوری و محصول وجود دارد. کاهش 36 درصدی مقادیر ‏EC‏ خاک توانست مقدار محصول را تا 68 ‏درصد افزایش دهد. هم‌چنین، معادله رگرسیونی بین هدایت الکتریکی در اعماق مختلف و میزان محصول تعیین شد و با تعیین ‏نیمرخ هدایت الکتریکی خاک، بیش‌ترین مقدار این پارامتر، در عمق 60 تا 90 سانتی‌متر تعیین شد. از نظر کیفیت محصول، مقادیر ‏مختلف شوری خاک، تأثیر معنی‌داری بر رنگ و اندازه میوه نداشت، اما باعث افزایش مواد جامد محلول میوه (‏TSS‏)‏‎ ‎شد.‏

Keywords

• آبیاری تکمیلی
• انجیرستان دیم
• استهبان
• خشکسالی
• هدایت الکتریکی خاک