مقایسه تاثیر آموزش مهارت‏ های اجتماعی از طریق رویکرد شناختی و آموزش مستقیم بر مشکلات رفتاری دانش ‏آموزان کم ‏توان ذهنی آموزش ‏پذیر

Abstract

مقدمه و اهداف مشکلات رفتاری در دانش ‏آموزان کم ‏توان ذهنی آموزش ‏پذیر شایع است. هدف از پژوهش حاضر مقایسه ‏ی تاثیر آموزش مهارت ‏های اجتماعی از طریق رویکرد شناختی و آموزش مستقیم بر مشکلات رفتاری دانش ‏آموزان کم ‏توان ذهنی آموزش ‏پذیر بود. مواد و روش‏ها روش پژوهش حاضر از نوع طرح‏ های نیمه­ آزمایشی با پیش‏ آزمون-پس ‏آزمون همراه با گروه کنترل بود. تعداد 30 دانش‏آموز کم‏توان ذهنی آموزش‏ پذیر با استفاده از روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند و سپس به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل (جمعاً سه گروه ده نفره) قرار گرفتند. برای سنجش مهارت‏ های اجتماعی و مشکلات رفتاری از پرسش­نامه مهارت‏ های اجتماعی گرشام و الیوت (1990) استفاده شد. ابتدا نمرات مهارت ‏های اجتماعی و مشکلات رفتاری از طریق پرسش­نامه معلمان و والدین جمع‌آوری شد. پس از اجرای پیش ­آزمون گروه‌های آزمایش به مدت 20 جلسه به صورت انفرادی آموزش دیدند. یکی از گروه‌های آزمایش مهارت‏های اجتماعی را از طریق رویکرد شناختی و گروه دیگر مهارت‏ های اجتماعی را از طریق رویکرد آموزش مستقیم آموختند. پس از اجرای جلسات آموزشی پس­آزمونی به منظور بررسی مشکلات رفتاری در گروه‌های آزمایش و کنترل اجرا شد. داده ‏های به دست آمده از پژوهش حاضر با استفاده از آزمون آماری تحلیل کواریانس و به کمک نرم­افزار آماری SPSS19 تحلیل شد. یافته‏ ها یافته‏های پژوهش نشان داد که از دید معلمان آموزش مهارت‏های اجتماعی از طریق رویکرد شناختی و آموزش مستقیم کاهش معناداری در مشکلات رفتاری ایجاد نکرد، اما از دید والدین آموزش مهارت‏های اجتماعی از طریق رویکرد شناختی نسبت به آموزش مستقیم کاهش معناداری در مشکلات رفتاری ایجاد می‏کند. نتیجه‏ گیری با استناد به یافته‏ های پژوهش حاضر می‌توان گفت که روش ­هایی که بر درک موقعیت کلی و رمزگشایی نشانه ‏های اجتماعی تمرکز دارد، اثربخشی بیشتری بر مشکلات رفتاری در دانش ‏آموزان کم ‏توان ذهنی آموزش ‏پذیر دارد.

Keywords

• کم ‏توانی ذهنی آموزش ‏پذیر
• رویکرد شناختی
• آموزش مستقیم
• مشکلات رفتاری