Controllership en de performativiteit van management accounting en control: naar een verbreding van perspectief

Abstract

Onderzoek naar de performativiteit van accounting geeft inzicht in hoe accounting een constituerende en mobiliserende werking kan hebben. Met name een begrip van ‘performativiteit als voortdurende reis’ heeft de potentie om het perspectief van de businesscontroller op accounting en control te verbreden. De focus van de controller verlegt zich dan van het individu naar een relationeel verband, waardoor onverwachte effecten van calculaties en prestatiemeting zichtbaar worden. Calculaties zijn geen mechanistische antwoordmachines, maar nemen deel aan een reis, een zoektocht, waarin zij managers (en anderen) verleiden of inspireren om nieuwe vragen te stellen en om betere of nieuwe mogelijkheden te zien. Prestatiemeting creëert als fenomeen condities voor de ontwikkeling van een ‘calculatieve’ ruimte waarin rationaliteit de boventoon voert. Aandacht van de controller voor onverwachte positieve en negatieve effecten daarvan is van belang.