نامه آموزش عالی (Dec 2022)
رابطة انسان و فناوری در آموزش الکترونیک از چشم‌انداز نظریه کنشگرشبکه
Abstract
هدف: بررسی رابطه انسان و فناوری در آموزش الکترونیک و پاسخ به این پرسش که «فناوری اطلاعات در آموزش الکترونیک چه تغییراتی در امر آموزش و نیز کنشگران آن ایجاد می‌کند»؟ پاسخ به این سوال‌های فرعی که آیا فناوری ارتباطی در آموزش الکترونیک، نقش کنشگر انسانی را کمرنگ و بدل به تسهیلگر می‌کند؟ فناوری در آموزش مجازی چه اثراتی بر آموزگار، دانش‌آموزش، کلاس، محتوای درسی، نظام ارزیابی و تصور همگانی از آموزش دارد و چگونه شبکه آموزش را بازتعریف می‌کند؟روش پژوهش: برای بررسی اثر فناوری آموزش الکترونیک بر معلم، فراگیر، محتوای آموزشی و دیگر کنشگران و عناصر این عرصه از روشی اسنادی و توصیفی- تحلیلی استفاده می‌کنیم و با به خدمت گرفتن چهارچوب مفهومیِ نظریه کنشگرشبکه و به طور خاص مفاهیم وساطت‌های چهارگانة آن به عنوان یک ابزار تحلیلی در فهم ارتباط انسان و فناوری در حوزه آموزش الکترونیک، تحلیل و تفسیری از آموزش الکترونیک و عاملیت کنشگران آن ارائه می‌دهیم.یافته‌ها: فناوری اطلاعات در آموزش الکترونیک 1- هدف را تغییر می‌دهد (وساطت ترجمه)؛ 2- کنش را تغییر می‌دهد (وساطت تشکیل)، 3- زمان و مکان را در خود جمع می‌کند (وساطت جعبه سیاه سازی)، 4- دیگر کنشگران را نمایندگی می‌کند (وساطت نمایندگی).نتیجه‌گیری: فناوری اطلاعات در آموزش مجازی ابزاری صرف در دست آموزگار و در خدمت آموزش نیست. این فناوری هم کنشگرانِ این حوزه و هم امر آموزش را از جهات متعدد تغییر داده است که تحلیل این شیوة آموزش در قالب وساطت‌های چهارگانه فهمی روشن‌تر از این تغییرات ارائه می‌دهد. «آموزشِ تغییر یافته» با وساطت فناوری را باید از نو شناخت
