ODNOS EKSPLICITNIH I IMPLICITNIH MERA STAVA PREMA HOMOSEKSUALNOSTI I VERBALNE PRODUKCIJE

Abstract

Veliki broj istraživanja pokazuje da eksplicitni i implicitni stavovi determinišu ponašanje. Verbalna produkcija, kao bihejvioralna manifestacija unutrašnjeg sveta osobe prema savremenim psiholingvističkim teorijama predstavlja, kako nameran, tako i automatski proces. Cilj ovog istraživanja bilo je ispitivanje odnosa između različitih mera verbalnog ponašanja u vezi sa homoseksualnošću, sa jedne, i implicitnih i eksplicitnih mera stava prema homoseksualnosti sa druge strane. U istraživanju je učestvovalo 105 ispitanika. Kao mere stava korišćeni su Test homofobije (H25) i Test Implicitnih Asocijacija, dok su mere verbalne produkcije ekstrahovane iz dve eksperimentalne situacije korišćenjem programa za automatsku analizu teksta LIWCser. U prvoj eksperimentalnoj situaciji ispitanici su indirektno usmeravani na stavski objekat (homoseksualnost), dok su u drugoj situaciji instruisani da direktno govore o stavskom objektu. Rezultati su pokazali umerenu povezanost između eksplicitnih i implicitnih mera stava, kao i relativno nisku do umerenu povezanost ovih mera sa pojedinačnim merama verbalne produkcije. Dodatno, pokazalo se da u osnovi verbalne produkcije stoje implicitni i eksplicitni procesi i to da su spontani aspekti verbalne produkcije pre svega vođeni implicitnim procesima, dok namerni aspekti verbalne produkcije predstavljaju manifestaciju eksplicitnih stavova. Dobijeni rezultati u skladu su sa postojećim modelima odnosa implicitnih i eksplicitnih mera stavova i ponašanja, kao i savremenim psiholingvističkim teorijama.

Keywords

• verbalna produkcija
• implicitni i eksplicitni stavovi
• LIWCser
• Test Implicitnih Asocijacija
• Test homofobije