The destruction of natural river reaches due to improper land development - an example of the valleys of Czadeczka and Krężelka rivers (Beskid Śląski Mts) / Niszczenie naturalnych odcinków koryt rzecznych na skutek niewłaściwej zabudowy – przykład dolin Czadeczki i Krężelki (Beskid Śląski)

Abstract

Koryta rzek Czadeczki i Krężelki (Beskidzie Śląski) są współcześnie miejscami poddawane regulacji, przez co rzeki te tracą swój naturalny charakter, częściowo nadal zachowany. Przeanalizowano powody dla których rzeki te są regulowane. Z wykorzystaniem archiwalnych map prześledzono czas powstania budynków w dnach dolin, w bezpośrednim sąsiedztwie koryt rzecznych w latach 1790-2012. Następnie porównano miejsca zabudowane z miejscami występowania elementów regulacji koryt rzecznych takich jak: opaski betonowe wzmacniające brzegi, obudowy kamienne wzmacniające brzegi, progi w dnach koryt. Wyniki wskazują na ścisły związek pomiędzy wzrostem ilości budynków w dnach dolin w XX wieku oraz regulacją koryt. Mechanizm niszczenia nielicznych zachowanych naturalnych odcinków rzek polega na irracjonalnym wydawaniu pozwoleń na zabudowę terenów zalewowych i zagrożonych erozją boczną cieków. Następnie mieszkańcy w obawie przed powodziami i podmywaniem gruntów czy zabudowań zabiegają o regulację cieków, co daje im pozorne poczucie bezpieczeństwa. W efekcie naturalne biegi rzek są niszczone, skuteczna ochrona przeciwpowodziowa i przeciwerozyjna nadal nie jest zapewniona, a skala potencjalnych strat nawet wzrasta ze względu na rozwijającą się zabudowę

Keywords

• spatial planning
• river valleys
• river channel regulation
• building development
• mountain rivers
• beskid śląski mts
• planowanie przestrzenne
• doliny rzeczne
• regulacja koryt rzecznych
• zabudowa
• rzeki górskie
• beskid śląski