Uygur Türklerinde Gök ve Gök Cisimleriyle İlgili Efsanelerin İncelenmesi

Abstract

Türklerin evren ve doğa tasarımları, bu tasarımlar sayesinde dünyayı ve çevreyi algılayışları, efsaneler sayesinde günümüze ulaşmıştır. Türklerin evren tasarımları dikotomik bir yapı üzerine kurulmuştur. Bu yapı, iki temel unsuru içermektedir. Bunlardan biri gök, diğeri ise yerdir. Türkler, çok eski dönemlerden itibaren doğada birtakım güçlerin bulunduğuna inanmış ve onları kutsallaştırmışlardır. Gök de bu önemli güçlerden biridir. Türklerin kutsallaştırması sonucunda ise Gök Tanrı inancı ortaya çıkmıştır. Gök Tanrı inancı ve beraberinde getirdiği Güneş, Ay ve yıldız kültleri efsanelere yansımıştır. İncelememizde Uygur Türklerinin gök ve gök cisimlerinin oluşumu ile ilgili on üç efsaneye yer verilmiş, bu efsaneler konularına göre sınıflandırılarak incelenmiştir. Bu incelemeyle Türklerdeki evren tasarımının Uygur Türklerinin efsanelerine yansımasına ulaşılacak, Uygur Türklerinin efsaneleri hem metin merkezli hem de bağlam merkezli olarak ele alınacaktır.

Keywords

• uygur türkleri
• gök tanrı inancı
• kültler
• efsane