اثر شش هفته تمرین استقامتی و عصارۀ هیدروالکلی گزنه بر سطح قندخون و سلول‌های نکروتیک ناحیۀ CA3 هیپوکامپ موش‌های صحرایی نژاد ویستار در مدل دیابت نوع یک

Abstract

با توجه به اثر آنتی‌­اکسیدانی ورزش و گیاه گزنه، هدف این مطالعه بررسی شش هفته­ای این مداخلات بر تغییرات قندخون و سلول­های نکروتیک در ناحیۀ CA3 هیپوکامپ موش‌های دیابتی نوع یک بود. در این مطالعه 76 سر موش نژاد ویستار به گروه­های سالم (کنترل، تمرین، گزنه و تمرین-گزنه) و دیابت (کنترل، تمرین، گزنه و تمرین-گزنه) تقسیم شدند. دیابت با تزریق داخل صفاقی استرپتوزوتوسین (45 میلی‌گرم/کیلوگرم) القا شد و 48 ساعت پس از تزریق، قندخون بیشتر از 300 میلی­گرم در دسی­لیتر ملاک تأیید دیابت بود. پس از تأییدشدن دیابت، پروتکل تمرین استقامتی با شدت متوسط (پنج روز/هفته) و گاواژ روزانۀ عصارۀ هیدروالکلی گزنه به مقدار 50 میلی‌گرم/کیلوگرم، به­مدت شش هفته اجرا شد. چهل‌وهشت ساعت پس از آخرین جلسه، موش­ها قربانی شدند و بافت هیپوکامپ خارج شد و سپس در فرمالین 10 درصد برای رنگ­آمیزی کریزیل ویوله برای شمارش سلول­های نکروتیک قرار داده شدند. داده­ها با آزمون­های آنالیز واریانس آنوا و کروسکال والیس و با استفاده از آزمون تعقیبی بونفرونی درسطح معنا­داری (α = 0.05) تجزیه و تحلیل شدند. یافته­ها نشان داد که شش هفته تمرین استقامتی و مصرف عصارۀ گزنه سبب کاهش معنا­دار غلظت قنـد­خون گـروه­های دیـابت-تمـرین (P = 0.001)، دیـابت-گزنه (P = 0.001) و دیـابت-تمرین-گزنه (P = 0.001) در مقایسه با گروه دیابت-کنترل شد. به‌علاوه بین گروه­های دیابت-گزنه و دیابت-تمرین-گزنه (P = 0.001) و دیابت-گزنه با دیابت-تمرین (P = 0.002) تفاوت معنا­دار مشاهده شد. همچنین تعامل تمرین استقامتی و مصرف عصارۀ گزنه باعث کاهش معنا­دار تعداد سلول­های نکروتیک در گروه دیابت-تمرین-گزنه در مقایسه با گروه دیابت-کنترل شد (P = 0.029)؛ درنتیجه شش هفته تمرین استقامتی و مصرف عصارۀ هیدروالکلی گزنه می­تواند اثر محافظتی بر جلوگیری از نکروزشدن سلول­های منطقۀ CA3 هیپوکامپ موش دیابتی داشته باشد.

Keywords

• تمرین استقامتی
• گزنه
• نکروتیک
• هیپوکامپ
• دیابت