Хабаршы. Психология және социология сериясы (Jun 2015)
Қазіргі кездегі қоғамдағы қарт адамдардың әлеуметтік мәртебесі. Социальный статус пожилых людей в современном обществе
Abstract
Егде және қарт адамдардың жағдайы қазіргі кезде қоғамда орын алып отырған әлеуметтік, саяси және экономикалық өзгерістерден бөліп қарастыру мүмкін емес. Бұл – тікелей сандық анықтап сипат-тауға болмайтын категория. Оған еңбек ету мен бос уақыт, тамақ-тану сапасы, өмір сүру сапасы, тұрмысының қолайлығы, әлеуметтік институттардың қызмет ету сапасы, қызмет көрсету салалары, күн-делік пайдаланатын бұйымдар, қарым-қатынасқа түсу қажеттілік-теріне сапалы қанағаттану деңгейі, сондай-ақ білімге, шығармашы-лыққа және т.б. көрсеткіштері жатады. Біздің елдегі демографиялық тенденциялар бүкіл әлемде жүріп жатқан үрдістерге ұқсас әрі қар-тайған жастағы адамдардың абсолютті және салыстырмалы сандық үлесінің қарқынды жүруін сипаттауда. Қазіргі кездегі қазақстандық қоғамда халықтың абсолютті санының құрылымы ұлғаюы және қарт адамдар мен кәрілік жас үлесінің көбейуі экономикалық, әлеуметтік және моральдық этикалық мінез-құлықтың бірқатар салдарына алып келіп отыр. Мақалада қарт адамдардың әлеуметтік мәртебе ерекше-ліктері көрсетіледі. Одан кейінгі талдау үшін оның әлеуметтік құры-лымы беріледі. Положение пожилых и старых людей в современных условиях не отделимо от социальных, политических и экономических измене-ний, происходящих в обществе. Эта категория не поддается прямому количественному определению. К ней относятся показатели содер-жательности труда и досуга, качество жизни, качества питания, каче-ства и модности одежды, предметов обихода, комфортности жилья, качества функционирования социальных институтов, сферы обслу-живания, качественного уровня удовлетворения потребностей в общении, знаниях, творчестве и т.д. Демографические тенденции в нашей стране аналогичны тен-денциям во всем мире и демонстрируют нарастание абсолютного и относительного количества лиц преклонного возраста. В статье выяв-ляются основные особенности социального статуса пожилых людей. Для его дальнейшего анализапредлагается структура феномена.
