„[...] społeczeństwo nasze straciło jednego z najzacniejszych swych członków”. Poznawcze aspekty sylwetki wspomnieniowej (na podstawie tekstów z „Wędrowca”)

Abstract

Przedmiotem analiz są wybrane zagadnienia utrwalone w sylwetkach wspomnieniowych na poznawczym poziomie gatunku. Poziom ten obejmuje tematykę i sposób jej przedstawienia, czyli przyjęty punkt widzenia, perspektywę oraz porządek aksjologiczny. W analizach uwzględniono te treści, które odwołują się do wspólnotowych uwarunkowań życia (i śmierci) przedstawianych osób. Przedmiotem ekscerpcji uczyniono ponad 30 roczników „Wędrowca” z lat 1863–1899, a w celach porównawczych przywołano inne tytuły prasy warszawskiej. Analizy dowiodły, że sposobem zaakcentowania społecznego wymiaru śmierci było zwrócenie uwagi na liczbę uczestników pogrzebu (aspekt ilościowy) oraz zaznaczenie straty, jaką ponosiło społeczeństwo (aspekt jakościowy) ze śmiercią osoby. Analizowane teksty uwidoczniły różnice w charakteryzowaniu zmarłych kobiet i mężczyzn. Wspólne natomiast było nasycenie tekstów leksyką aksjologiczną (głównie słownictwem oceniającym i waloryzującym).

Keywords

• sylwetka wspomnieniowa
• analiza genologiczna
• „wędrowiec”
• prasa xix wieku