گیاه‌پزشکی (Feb 2019)
تعیین زمان مناسب استفاده از قارچ‌کش‌ها برای کنترل بیماری لکه قهوه‌ای جو
Abstract
بیماری لکه قهوه ای (Bipolaris sorokiniana)، یکی از بیماری های برگی مخربی است که در شرایط همه گیری خسارت قابل توجهی به جو وارد می کند. استفاده از قارچکش ها، روش سریع کنترل این بیماری در سال های همه‌گیری می باشد. بدین منظور آزمایشی در قالب طرح کرت های خرد شده در چهار تکرار طراحی گردید. عامل اصلی آزمایش را ارقام(صحرا و یوسف) و عامل فرعی را تیمارهای سمپاشی با قارچکش های رایج منطقه شامل تیلت، فولیکور، فالکن و رکس دو به ترتیب در چهار زمان T0 (مرحله اوایل ساقه روی تا تشکیل گره 1)، T1(مرحله تشکیل گره 3-2)، T2 (ظهورکامل برگ پرچم) و T3 (گلدهی) تشکیل دادند. در تحقیق حاضر، ده تیمار سمپاشی بر اساس زمان مراحل رشدی جو در نظر گرفته شد که شامل تیمارهای Tr1: یک بار سمپاشی در مرحله اوایل ساقه روی تا تشکیل گره 1، Tr2: یک بار سمپاشی در مرحله تشکیل گره 3-2، Tr3: یک بار سمپاشی در مرحله ظهور کامل برگ پرچم، Tr4: یک بار سمپاشی در مرحله اوایل گلدهی، Tr5: دو بار سمپاشی در مرحله تشکیل گره 3-2 + ظهور کامل برگ پرچم، Tr6: دو بار سمپاشی در مرحله ظهور کامل برگ پرچم + اوایل گلدهی، Tr7: دو بار سمپاشی در مرحله اوایل ساقهروی تا تشکیل گره 1 + تشکیل گره 3-2،Tr8 : سه بار سمپاشی در مرحله تشکیل گره 3-2+ ظهور کامل برگ پرچم+ اوایل گلدهی، Tr9: چهار بار سمپاشی در مرحله اوایل ساقهروی تا تشکیل گره 1+ تشکیل گره 3-2+ ظهور کامل برگ پرچم+ اوایل گلدهی وTr10 (تیمار شاهد) بودند. در این بررسی تیمارهایی با بیش از یک بار سمپاشی ازمرحله تشکیل گره 3-2 تا گلدهی (تیمارهای Tr5، Tr6، Tr8 و Tr9) توانستند سطح زیر منحنی پیشرفت وقوع بیماری (AUDPC-I) را در رقم صحرا بین 1/86-8/76 درصد و در رقم یوسف بین 2/81-3/68 درصد کاهش دهند، در حالیکه مقدار سطح زیر منحنی پیشرفت شدت بیماری (AUDPC-S) به ترتیب در ارقام صحرا و یوسف بین 7/65- 62 درصد و 7/62-1/60 درصد کاهش یافت. بیشترین درصد افزایش عملکرد نیز در تیمارهایی با بیش از یک بار سمپاشی از مرحله تشکیل گره 3-2 تا گلدهی وجود داشت که به ترتیب در رقم های صحرا و یوسف بیش از 37 درصد (8/1092 تا 1/1284 کیلوگرم در هکتار) و 41 درصد (8/1167 تا 1290 کیلوگرم در هکتار) افزایش عملکرد مشاهده شد. بر اساس نتایج بدست آمده، تیمار Tr5 (دو بار سمپاشی در T1+T2) مناسب ترین تیمار از نظر زمان استفاده قارچکش برای کاهش وقوع و شدت بیماری، افزایش عملکرد و سود اقتصادی بود.
Keywords
