ارزیابی مناسب‌سازی فضاهای شهری برای معلولان و افراد کم‌توان جسمی- حرکتی (مطالعه موردی شهر اردبیل)

Abstract

معلولیت به ‌منزله پدیده‌ای زیستی و اجتماعی، واقعیتی است که تمام جوامع، صرف ‌نظر از میزان توسعه ‌یافتگی، اعم از کشورهای صنعتی و غیرصنعتی با آن مواجه هستند. فضاهای عمومی شهری نقش مهمی در برنامه‌های توسعه مناطق شهری دارند و در فرآیند برنامه‌ریزی شهری، هنر برنامه‌ریزی این است که بتواند تعامل و تعادلی بین گروه‌های ذی‌نفع ایجاد کند. با توجه به اهمیت موضوع مناسب‌سازی فضاهای شهری برای معلولان (جسمی_حرکتی و نابینایان) از یک‌سو و نیز تعداد قابل‌ توجه شهروندان کم‌توان جسمی و حرکتی در شهر اردبیل از سوی دیگر، پژوهش حاضر با هدف واکاوی و بررسی میزان رضایت‌مندی معلولان و ارزیابی وضع موجود مناسب‌سازی بخش مرکزی شهر اردبیل با رویکردی نظام‌مند، در جهت پاسخ‌دهی به نیاز این قشر از شهروندان است. پژوهش حاضر از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ روش توصیفی_تحلیلی است. داده‌های مورد نیاز از طریق روش‌های میدانی گردآوری‌ شده‌اند و با استفاده از نرم‌افزارspss و آزمون‌های،T تک ‌نمونه‌ای،t مستقل و آزمون تحلیل ‌واریانس یک ‌طرفه مورد تجزیه ‌و تحلیل قرار گرفت. نتایج به‌ دست‌ آمده از پژوهش(آزمونT) نشان می‌دهد که میزان رضایت­مندی معلولان از شاخص‌های مناسب‌سازی کمتر از حد متوسط(3) است. نتایج حاصل از آزمون تحلیل واریانس یک ‌طرفه نشان می‌دهد که سطح معنی‌داری متغیرهای شغل، سن و نوع معلولیت کمتر از 05/.، (000/.) بوده و به لحاظ آماری رابطه معنی­داری در سطح 95درصد وجود دارد که نشان‌دهنده تأثیر متغیرهای مورد بررسی بر میزان رضایت­مندی از شاخص‌های مناسب‌سازی است. همچنین آزمون tمستقل گویای اینست که در متغیر جنسیت بین میانگین نظری دو گروه مردان و زنان در خصوص ارزیابی رضایت­مندی معلولان از مناسب‌سازی با توجه به این که سطح معنی‌داری (000/.) کمتر از 05/. است، رابطه معنی­داری بین نظرات دو گروه زن و مرد وجود دارد. نتایج به‌دست‌آمده از مطالعه حاکی از آن است که با توجه به اقدامات صورت گرفته به منظور مناسب‌سازی بخش مرکزی شهر اردبیل، شرایط کالبدی، اجتماعی_اقتصادی، وضعیت مبلمان شهری و مدیریت کنونی قادر به رفع نیازهای معلولان به شکل شایسته نیست.

Keywords

• مناسب‌سازی
• فضای شهری
• معلولان
• کم‌توان جسمی
• شهر اردبیل