پیش بینی سرعت ظهور برگ، شاخص سطح برگ و مراحل رشد دو گیاه ذرت و آفتابگردان

Abstract

سابقه و هدفپیش بینی فنولوژی، سرعت ظهور برگ(فیلوکرون) و علی الخصوص حداکثر شاخص سطح برگ در هر منطقه با استفاده از مدل‌های ریاضی در جوامع گیاهی از اهمیت زیادی برخوردار است. بنابراین با توجه به اهمیت پیش بینی فنولوژی، سطح برگ و زمان تا اتمام رشد برگ دو گیاه مهم صنعتی ذرت و آفتابگردان، این تحقیق جهت معرفی و آزمون اعتبار سنجی مدل فنولوژی Phenology MMS در شرایط محیطی بوکان، پیش بینی سرعت ظهور برگ یا فیلوکرون در شرایط تنش کم آبی متوسط و تصحیح ضرایب روابط آلومتریک پیش بینی کننده شاخص سطح برگ ذرت رقم سینگل گراس 704 و آفتابگردان رقم شمشیری به اجرا درآمد.مواد و روشهادر این تحقیق ابتدا اعتبار مدل Phenology MMS در پیش بینی مراحل نموی و تعداد برگ در ساقه ذرت آفتابگردان با استفاده از داده-های مزرعه‌ای سنجش شد و سپس با برازش مدل دو تکه‌ای، به شیوه درون یابی، روز و زمان حرارتی لازم تا پایان رشد برگ و فیلوکرون (درجه روز بر برگ) در دو حالت بدون تنش و تنش متوسط استخراج شدند. سپس با استفاده از روابط آلومتریک بین تعداد برگ و شاخص سطح برگ بهترین مدل آلومتریک برای تخمین شاخص سطح برگ انتخاب شد. نتایجنتایج نشان داد که مدل بخوبی قادر به پیش بینی مراحل نموی ذرت و آفتابگردان است و روز و ترمال تایم لازم تا هر مرحله خاص نموی را در دو حالت پس از کشت و پس از سبز شدن پیش بینی می‌ کند. نتایج همچنین نشان داد که گیاه ذرت پس از گذراندن 9/782 درجه روز به زمان پایان رشد برگ خود خواهد رسید که این زمان حرارتی دقیقاً پس از طی 3/72 روز (در منطقه اجرای تحقیق) پس از سبز شدن کسب خواهد شد. در آفتابگردان نیز گیاه پس از کسب 1/798 درجه یعنی در 14/59 روز پس از سبز شدن به پایان رشد برگ میرسد به بیان ساده‌تر با گذشت هر 3 و 06/2 روز پس از سبز شدن، یک برگ به تعداد برگهای ذرت و آفتابگردان به ترتیب اضافه خواهد شد. در صورت بروز تنش متوسط، شیب خط رگرسیون تغییرات تعداد برگ در مقابل زمان حرارتی نیز افزایش پیدا کرد و به 0285/0 و 033/0 برگ بر درجه روز به ترتریب در ذرت و آفتابگردان، افزایش پیدا کرد. نتایج پیش بینی سطح برگ با استفاده از دو رابطه توانی و یک رابطه دو تکه‌ای نیز نشان داد که هر سه مدل از دقت مشابهی در پیش بینی شاخص سطح برگ ذرت و آفتابگردان برخوردار هستند.

Keywords

• تنش
• فنولوژی
• ظهور برگ
• مدل