İtobiad (Dec 2021)
Saar Statü Referandumu: 1935 yılında Nazi Kartpostal Propagandası Üzerine İnceleme
Abstract
Uluslararası İlişkiler disiplininin alt çalışma alanlarından olan Siyasi Tarih’in diğer bir sosyal bilimler çalışma alanı içinde yer alan iletişim alanlarının ortaklaşmasıyla ‘siyasal iletişim’ aracı olarak kartpostalların propaganda malzemesi olarak kullanılması, bu makalenin çalışma alanıdır. Birinci Dünya Savaşı’nın devam ettiği 28 Haziran 1919 tarihinde Paris’te Barış Konferansında toplanan İttifak Devletleri’nin ilk imzaladığı barış antlaşması Versay’dır. Paris’teki Versay Antlaşması hükümlerini kabul edilmez bularak, antlaşmanın Alman cumhuriyetinin geleceğine konulmuş bir ipotek olduğu beyan eden Şansölye Scheidmann, Alman halkı tarafından haklı görülmüştü. Almanya’da 30 Ocak 1933 günü iktidara gelen Nasyonel Sosyalist Alman İşçi Partisi (NSDAP), tanımladığı ari ırk Germenleri milli olarak güçlendirmeye yönelik propagandalarıyla siyasi gücünü diasporasıyla birleştirmeye yöneltmiştir. 13 Ocak 1935 tarihinde Milletler Cemiyeti’nin yönetiminde bulunan Saarland’da Saar Statü Referandumu üç farklı seçenek üzerine oylanmıştır. Referandum öncesinde Naziler, Saarland’ın Almanya’ya katılımını sağlamak için Almanya Halkı Aydınlatma ve Propaganda Bakanlığı üzerinden Alman diasporasına yönelik yoğun bir propaganda kampanyası gerçekleştirmiştir. Nazi döneminde kartpostallar ilk kez bu referandumda propaganda malzemesi yapılmıştır. Bu çalışmada Saarland Statü Referandumu öncesi ve sonrasında Nazilerin Saarland’daki Alman diasporasına yönelik propaganda amaçlı kullanılan ve araştırmada örneklem olarak belirlenen onüç adet kartpostal, Alman dilbilimci Karl Bühler’in Organon Modeli üzerinden göstergebilim yöntemiyle analiz edilmiştir. Elde edilen bulgularda, kartpostallar üzerinden Saarland’ın Almanya’ya katılmasıyla ‘Güçlü Almanya’ ile Saarland’ın özgürleşeceğine ve Saarland halkının huzura kavuşacağına yönelik algılarla ikna edilmeye çalışıldığı anlaşılmaktadır. Analiz sonucunda kartpostalların da yer aldığı Almanya propagandası, Saarland halkının Avrupa’daki siyasi süreçleri takip eden duyarlılığını ve sosyo-kültürel değerlerden beslenen yapısını etkilemiştir. Propaganda da Alman milli ögeleriyle yaratılan Germen milliyetçiliğin yükseltilmesinin yanısıra, Birinci Dünya Savaşı sonunda Versay Antlaşmasının meydana getirdiği ‘savaşın faturasının ağır yüklenicisi’ ve ‘mağduriyet’ durumu referandum sonucunu Almanya lehine etkilemiştir. Bu nedenle Saar referandumu, iktidardaki NSDAP’nin propaganda başarısı olarak kabul edilerek, Nazizm’in yükselişine ivme kazandıran siyasi ve ekonomik bir süreç olarak değerlendirilmiştir.
Keywords
