İşletme Bilimi Dergisi (Apr 2020)
DOLAR HEGEMONYASI VE KRİPTO PARA MÜHENDİSLİĞİ ÜZERİNE TEKNOLOJİK RİSK ANALİZİ
Abstract
Amaç: Bu çalışmadaki amacımız, ABD Dolar senyorajının ne boyutta oluğunu tespit etmek ve bunun kripto paraların yükselişiyle etkilenip etkilenmeyeceğini anlamaya çalışmaktır.Yöntem: Bu çoklu disipliner çalışmamızda, henüz yaygınlaşmamış olmakla birlikte özellikle dijital/kripto para mekanizmasının ABD Dolarının küresel ölçekte hegemonyasını sarsabilecek bir potansiyelde olup olmaması noktasında hegemonya, paradigma, senyoraj ve parasal miktar kuramları çerçevesinde çoklu analiz yapılmaktadır.Bulgular: ABD Doları, diğer uluslar tarafından rezerv para, değişim aracı ve değer ölçümü olarak kullanıldığından günümüzde sadece ulusal senyoraj değil, aynı zamanda küresel senyoraj aracı olarak da rakipsiz bir avantaj sağlamaktadır. Bu sayede diğer ulusların rekabet edemeyeceği bir üstünlük elde etmiştir. Türk Lirası (TL) örneğinde görüldüğü gibi pek çok gelişmekte olan ülke paralarının değer kaybından dolayı sıkıntılar yaşamaktadır. Elle tutulur ortamdan e-devlet/MIS dijital alanına kayan devletin parası da aynı eğilim ve metotla sanal ve kripto ortama taşınmak zorundadır. Özellikle Korona Virüs salgını sonrasında kağıt paraların da enfeksiyon bulaştırma riski ön plana çıktığından Dijital Dolar için ABD Senatosunda yasa önerilerinin tartışılıyor olması bu hususta gerekli alt yapının hızlı bir şekilde hazırlanacağı anlaşılmaktadır. Hatta saygın bilim otoriteleri ve politikacılar tarafından Korona Virüsün Endüstri 4.0 için ortam oluşturmak maksadıyla yapay olarak geliştirilmiş olduğu iddialarının/suçlamalarının yanı sıra, pek çok gelişmiş ülkede insanlara mikro chip takılması ve kripto paralara geçilmesi ciddi bir gündem haline gelmiştir.Sonuç: Kripto para mühendisliğinde kullanılan blokzinciri teknolojisi, ulus paralara rakip olabilecek Bitcoin denilen çeşitli elektronik para uygulamaları ile birlikte aynı zamanda bir belgenin veya varlığın ispatlanmasında da kullanılmaya başlanmıştır. Kripto paraların ülkelerin rezerv para uygulamalarını ve ABD’nin Dolar Senyorajını bozacak potansiyelde olabileceği sunucuna varılmıştır. Ancak, Fereral Reserv Merkez Bankasının Dijital Dolar için gerekli alt yapıyı hazırlamış olduğuyla ilgili haberler dikkate alındığında Dolar kullanımının ve bundan kaynaklanan senyorajın devam ettirilme ihtimalinin de güçlü olduğu söylenebilir.
Keywords
