نامه آموزش عالی (Mar 2022)
نقش میانجیگری هشیاری سازمانی در ارتباط بین فرهنگ سازمانی و پایداری سازمانی: پژوهشی آمیخته در نظام آموزش عالی
Abstract
هدف: این پژوهش با هدف مطالعه نقش هشیاری سازمانی به‌عنوان میانجی در ارتباط بین فرهنگ سازمانی و پایداری سازمانی صورت گرفت. روش پژوهش: در بخش کیفی، جامعه پژوهش شامل خبرگان هیئت علمی دانشکدههای مدیریت دانشگاههای دولتی تهران بود و 14 خبره علم مدیریت با استفاده از روش نمونهگیری گلولهبرفی به‌عنوان نمونه تعیین شد و با آنها مصاحبه نیمهساختاریافته صورت گرفت. جامعه بخش کمّی پژوهش؛ اعضای هیئت علمی گروههای مدیریت دانشکدههای مدیریت دانشگاههای دولتی تهران به تعداد 351 عضو بود. از این تعداد 226 عضو هیئت علمی با استفاده از نمونهگیری خوشهای دومرحلهای و سپس نمونهگیری در دسترس به‌عنوان تعیین شد. پژوهش با استفاده از ابزارهای پایداری سازمانی، فرهنگ سازمانی و ابزار محققساخته هشیاری سازمانی در سال 1394 اجرا شد. روش تحلیل کیفی، تحلیل متون با کدگذاری باز به‌منظور تدوین شاخصهای هشیاری سازمانی بود. روشهای تحلیل کمّی، تحلیل عاملی اکتشافی، تأییدی، الگویابی معادلات ساختاری بود. معادلات ساختاری شامل یک سازه مکنون مستقل فرهنگ سازمانی و دو سازه مکنون وابسته هشیاری سازمانی و پایداری سازمانی است.یافتهها: یافتهها نشان‌دهنده تأثیر معنی‌دار و مستقیم فرهنگ سازمانی بر هشیاری سازمانی (42/0γ=) و بر پایداری سازمانی (65/0γ=) و تأثیر معنی‌دار و مستقیم هشیاری سازمانی بر پایداری سازمانی (24/0β=) است.نتیجه‌گیری: نتایج پزوهش بیانگر تأثیر مستقیم فرهنگ سازمانی با مضامین سبک رهبری، انسجام و تعلق خاطر؛ و الگوی ارتباطی بر هشیاری سازمانی با مفاهیم سرعت عمل و چابکی، انعطافپذیری، پاسخگویی، یادگیری مشروط و توسعه شناخت، اعتماد و گشادهرویی؛ و بر پایداری سازمانی با مضامین حساسیت داشتن به عملکرد، دغدغه ذهنی در مورد شکست، تعهد به انعطافپذیری، احترام به تخصصگرایی، عدم تمایل به سادهسازی تفاسیر، نیز تأثیر مستقیم هشیاری سازمانی در شکلگیری پایداری سازمانی است.
