Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (Dec 2020)

MODERN BİREYİN BENCİLLİĞİ VE AÇGÖZLÜLÜĞÜ: FAUST EKSENİNDE BİR EDEBİYAT SOSYOLOJİSİ ANALİZİ

  • Mehmet ANIK

DOI
https://doi.org/10.16953/deusosbil.770639
Journal volume & issue
Vol. 22, no. 4
pp. 1479 – 1499

Abstract

Read online

Öz: Bu çalışmanın amacı, modern dünya edebiyatının başyapıtlarından biri olan Goethe’nin Faust eseri çerçevesinde, modern bireyin bencilliği ve açgözlülüğü ile ilgili analizlerde bulunmaktır. Eserin analizi için nitel araştırma tekniklerinden biri olan içerik analizinden yararlanılmıştır. Bu kapsamda öncelikle çalışmanın giriş kısmında, modernitenin birey tasarımı ve bunun bencillik ve açgözlülük ile ilişkisi üzerinde kısaca durulmuş, akabinde modern bireyin sanat alanında dışavurumcu inşasında öncü rolü olan Goethe üzerinde durulmuş ve son olarak da Faust eseri, modern bireyin bencilliği ve açgözlülüğü çerçevesinde analiz edilmiştir. 60 yılı aşkın bir yazım sürecinin (1770-1831) ürünü olan Faust, manzum bir tragedya olarak, Faust’un hayatı temelinde modern bireyin dramını anlatır. Mefisto’ya ruhunu satan Faust’un en belirgin özelliklerinde biri, sahip olduğu arzuları gerçekleştirme doğrultusunda bencil ve aç gözlü bir birey olması ve bu durumun pek çok yıkım ve ölüme sebep olmasıdır. Bu durum aynı zamanda modern bireyin gelişim sorununa işaret etmektedir. Goethe’ye göre, kendini gerçekleştirme noktasında, doğayla tamamen bütünleşmek ve içsel sese kulak vermek, bireysel benliğin gelişimi açısından en doğru yol olarak gözükmektedir. Abstract: The aim of this study is to analysethe selfishness and covetousness of the modern individual within the framework of Faust by Goethe, one of the masterpieces of modern world literature. Content analysis, one of the qualitative research techniques, is used for the analysis of this literary work. Firstly, the individual design of modernity and its relation with selfishness and covetousness are briefly discussed in the introduction of the study, then Goethe, who is a pioneer in the expressionist construction of the modern individual in the field of art, is introduced, and finally Faustis analysed within the framework of the selfishness and covetousness of the modern individual. Faust, a product of more than 60 years of writing (1770-1831), describes the drama of the modern individual as a poetic tragedy on the basis of Faust’s life.One of the most prominent features of Faust, who sold his soul to Mephistopheles, is that he is a selfish and covetous individual in order to fulfilhis desires, and this situation causes many destructions and deaths. This also points to the development problem of the modern individual. According to Goethe, it is seen the most correct way for the development of self to fully integrate with nature and listen to the inner voice at the point of self-fulfilment.

Keywords