اثرهای تمرین‌های تکلیف دوگانة حرکتی-حرکتی و حرکتی-شناختی بر تعادل و حافظة کاری زنان سالمند

Abstract

سالمندی با تخریب بینایی، افت در پوسچر، کاهش قدرت عضلانی، تعادل و فعالیت شناختی همراه است و به کاهش فعالیت بدنی منجر می‌شود. هدف از انجام پژوهش حاضر، اثر دو نوع تمرین دوگانة حرکتی-حرکتی و حرکتی-شناختی بر تعادل و حافظة کاری زنان سالمند شهر تهران بود. آزمودنی‌های پژوهش 45 زن سالمند (میانگین سنی: 71/67 و انحراف معیار: 49/5 سال) بودند که به‌صورت تصادفی به سه گروه حرکتی-شناختی، حرکتی-حرکتی و کنترل تقسیم شدند. این پژوهش شامل سه مرحلة پیش‌آزمون، تمرین‌ها به دو شیوۀ دوگانة حرکتی-حرکتی و حرکتی-شناختی و پس‌آزمون بود. تمرین‌های دوگانة حرکتی-حرکتی شامل تمرین مقاومتی به‌علاوة تمرین حرکتی هم‌زمان مانند حرکت توپ به بالا و پایین، پرتاب کیسه و نگه‌داشتن کیف بود. تمرین دوگانة حرکتی-شناختی نیز شامل تمرین مقاومتی به‌علاوة تمرین شناختی هم‌زمان مانند شمارش معکوس عدد، انجام محاسبات ریاضی و اسپل معکوس اسامی خاص بود. برای تحلیل داده‌ها از آمار توصیفی، روش‌های آماری آزمون تحلیل واریانس مرکب 3 * 2 و آزمون تعقیبی بونفرونی استفاده شد. نتایج نشان داد که مقادیر حافظة کاری برای گروه تمرین حرکتی-شناختی نسبت به گـروه حرکتی-حـرکتی (P = 0.005) و گـروه کنترل (P = 0.002) بیشتر است. علاوه‌براین، نمره‌های مقیاس تعادل برگ برای گروه حرکتی-شناختی و حرکتی-حرکتی در مرحلة پس‌آزمون نسبت به پیش‌آزمون افزایش داشت (P = 0.01)، اما این افزایش در گروه حرکتی-شناختی بیشتر بود. به‌طورکلی، براساس نتایج پژوهش، تمرین دوگانة حرکتی-شناختی به‌دلیل ارتقای کارکردهای عصبی به‌عنوان مدلی بهتر در مقایسه با تمرین حرکتی-حرکتی و حرکتی محض برای ارتقای تعادل و بهبود حافظة کاری پیشنهاد می‌شود.

Keywords

• سالمندان زن
• تمرین تکلیف دوگانه
• تمرین مقاومتی
• تمرین شناختی