Majallah-i ḥifāẓat-i giyāhān (Jul 2020)
مورچههای (Hymenoptera: Formicidae) همیار با شپشک Paracoccus ficus در انجیرستانهای استان فارس
Abstract
عسلک ماده شیرینی است که به ویژه توسط حشرات راسته جوربالان مانند شپشکهای گیاهی ترشح شده و موجب جلب برخی از گونههای مورچه و در نتیجه ایجاد نوعی رابطه همیاری میان آنها میگردد. در این رابطه معمولاً مورچهها از عسلک حشرات مکنده شیره گیاهی استفاده و در عوض، از آنها در برابر دشمنان طبیعی مانند پارازیتوئیدها و شکارگرها محافظت میکنند. همیاری در مورچه و شپشک غالباً اختیاری است. تاکنون گزارشهایی از رابطه همیاری بین مورچهها و شپشکها در ایران منتشر شده است. در یک بررسی در سالهای 93-1392 در کلنیهای شپشک آردالود با نام علمی Paracoccus ficus Moghaddam, 2014، مورچههای همیار که درحال تغذیه از عسلک این شپشک بودند در شهرهای نیریز، استهبان و شیراز در استان فارس جمع آوری و مطالعه شد. در مجموع 6 گونه از 3 زیر خانواده از مورچهها به شرح زیر جمع آوری شدند. Myrmicinae: Monomorium abeillei Andre, 1881; Tetramorium sp.; Pheidole pallidula Nylander, 1849; Crematogaster antaris Forel, 1894; Formicinae: Cataglyphis lividus Andre, 1881; Dolichoderinae: Tapinoma simrothi Krausse, 1911. لازم است مطالعه رفتاری و اکولوژیکی روی مورچهها در برنامههای مدیریت تلفیقی آفات مورد توجه قرار گیرد و در صورت وجود نقش منفی آنها در مبارزه بیولوژیک، اقدام به کنترل آنها گردد.
Keywords