مدل برنامه‌ریزی چند‌هدفه برای تعیین کارایی و بازده‌به‌مقیاس زنجیره‌تأمین دو‌مرحله‌ای: مطالعه موردی شرکت‌های رزین ایران

Abstract

رویکرد جدیدی که در سال­های اخیر بر مدیریت عملیات حاکم شده، رویکرد مدیریت زنجیره تأمین(SCM) است. مدیریت زنجیره تأمین در سال­های گذشته توجه زیادی از محققان را به خود جلب کرده است. این روش برای بهبود همزمان عملکرد اقتصادی، اجتماعی و محیطی تبدیل‌شده است. بنابراین، ارزیابی SCM یک وظیفه مهم برای هر نوع از سازمان­ها است. در میان روش­های ارزیابی، تحلیل پوششی داده­ها(DEA) یک روش مناسب برای ارزیابی SCM به نظر می­رسد. برخی از واحدهای تصمیم‌گیرنده از چندین بخش یا مرحله تشکیل‌شده‌اند که یک شبکه از زیرفرآیندها را ایجاد می­کنند. برای ارزیابی این نوع از واحدها از روش­های تحلیل پوششی داده­های شبکه­ای استفاده می­شود. در این مقاله، دو رویکرد برای محاسبه کارایی مدیریت زنجیره تأمین به‌صورت فرآیند شبکه­ای در نظر گرفته‌شده است. در رویکرد نخست، تعمیم مدل مجموع وزن­دار برای محاسبه کارایی و بازده به مقیاس زنجیره تأمین با فرآیند دومرحله­ای را به‌صورت تک هدفه در نظر گرفته­ایم. در رویکرد دوم، مدل مجموع وزن­دار را برای اولین ‌بار برای محاسبه کارایی و بازده به مقیاس زنجیره تأمین با فرآیند دومرحله‌ای را به‌صورت یک مدل برنامه‌ریزی چندهدفه ارائه کرده‌ایم؛ لذا با توجه به نظر و علایق تصمیم­گیرنده سعی در تک هدفه کردن آن داشته و کارایی مراحل و فرآیند تولید کل را پس از تک هدفه کردن به دست آورده‌ایم. در قسمت دیگر مقاله، با توجه به دو رویکرد ارائه‌شده، درصدد تعیین بازده به مقیاس مدیریت زنجیره تأمین آمده‌ایم. روش­های پیشنهادی، برای ارزیابی کارایی و بازده به مقیاس زنجیره تأمین در شرکت­های تولید رزین ایران استفاده‌شده است. سه شرکت در هر دو رویکرد، کارای شبکه‌ای بوده و دارای بازده به مقیاس‌های افزایشی، ثابت و کاهشی هستند.

Keywords

• مدیریت زنجیره تأمین
• تحلیل پوششی داده شبکه ای
• کارایی
• بازده به مقیاس
• شرکتهای تولید رزین