Dini Araştırmalar (Nov 2015)
Vahdet-i Vücud ve Panteizm Karşılaştırması
Abstract
Tanrı-alem ilişkisi, Tanrı’nın alemi ihtiva edip etmediği meselesi din felsefesinin önemli problemlerinden birisidir. Düşünce tarihini incelediğimizde, sonsuz varlık ile sonlu varlık arasında nasıl bir ilişki olduğu meselesinin birçok filozof tarafından değişik felsefi sistemlerle açıklanmaya çalışıldığını görürüz. Bu sistemlerden biri de varlığın özdeşliği ilkesi üzerine kurulu olan panteizmdir. Aynı şekilde İslam tasavvuf geleneğinde varlığın birliği esası üzerine kurulu olan vahdet-i vücud doktrini de Allah alem ilişkisine getirilen açıklamalardan biridir. Bu iki doktrinin, aynı öğretiyi dile getiren iki sistem olup olmadığı meselesi tartışmalı bir konudur
