Pizhūhish/hā-yi Falsafī- Kalāmī (Dec 2015)

کارکرد معرفتی اقناع و تخییل از دیدگاه فارابی

  • فتانه تواناپنا,
  • نادیا مفتونی

DOI
https://doi.org/10.22091/pfk.2015.598
Journal volume & issue
Vol. 17, no. 66
pp. 91 – 110

Abstract

Read online

تخیل و اقناع از دیدگاه فارابی در دو بعد تصوری و تصدیقی اهمیت فراوانی دارد. این مسئله در کنار تصریح وی به برتری حد تام و یقین نیازمند تبیین است. از نگاه وی، بیشتر مردم به مرحله ادراک عقلی نمی‌رسند. مقصود فارابی از تخییل این است که حقیقت واحد و ثابتی به میزان توان ادراکی افراد ممثل شود. اقناع هم نوعی ظن است که احتمال عناد و خلاف در آن می‌رود. با استفاده از اقناع و تخییل، می‌توان حقایق تصوری و تصدیقی معقول را به تناسب طاقت و درک افراد تنزل داد و بدین‌ترتیب از ضرورت معرفت تخییلی و اقناعی سخن گفت. این منافع در صورتی است که تخییل تابع تصور حقیقی و اقناع تابع یقین باشد. بنابراین، می‌توان اقناع و تخییل را از دیدگاه فارابی منابع معرفتی مهمی دانست.

Keywords