ارزیابی اثرهای آبیاری بلندمدت با پساب شهری بر توزیع مکانی پارامترهای شوری و سدیمی

Abstract

در این مطالعه، اثرهای استفادۀ بلندمدت از پساب شهری (دورۀ بیش از 40 سال) روی محتوای نمک خاک و پارامترهای مرتبط با آن در اراضی جنوب تهران ارزیابی شده است. برای این تحلیل، روش‌های مختلف کریجینگ آزموده شد که مطابق با شاخص‌های مدل برتر، در نهایت برای پارامترهای pH، Clay، Na+، Mg2+ و SAR مدل کریجینگ معمولی (OK)، برای پارامترهای EC و Cl- مدل کریجینگ لوگ نرمال (Log-normal K) و برای پارامتر Ca2+ مدل کریجینگ انفصالی (DK) انتخاب گردید. در این مطالعه، متغیرهای Na+، Cl- و SAR با بیشترین نسبت اثر قطعه‌ای به آستانه، بیش از سایر پارامترها تأثیرپذیری از عوامل برونی (آبیاری بلندمدت با پساب شهری) را نشان دادند. همچنین با وجود استفاده از پساب‌های شهری، EC خاک‌ها کمتر (تا نصف) از حد بحرانی بود که می‌توان آن را به حجم زیاد و دسترسی دائمی به این آب‌ها نسبت داد که جزء آب‌شویی را به‌خوبی پوشش داده است؛ لیکن پارامترهای Na+و SAR حدود بیش از حد بحرانی داشتند که نیازمند اقدام مدیریتی نظیر استفاده از گچ است. بافت سنگین منطقه، عاملی تقویت‌کننده در سدیمی‌شدن اراضی است که به علت درصد رس بیشتر از 25 درصد برای کل اراضی، پدیدۀ سدیمی‌شدن، کل منطقۀ مورد مطالعه را تهدید می‌کند.

Keywords

• اثر قطعه‌ای به آستانه
• بافت سنگین
• عوامل برونی
• کریجینگ معمولی و انفصالی