Jilvah-i hunar (Nov 2022)
آسیب‌شناسی صادرات صنایع‌دستی ایران در شرایط تحریم
Abstract
ارزش‌های هنری و فرهنگی در کنار ارزش افزودۀ زیاد و ارزآوری بالا، صنایع‌دستی را به یک کالای ایدئال صادراتی تبدیل می‌کند. مقالۀ حاضر با هدف کمک به وضعیت نابسامان صادرات صنایع‌دستی، برای آسیب‌شناسی و شناخت مشکلات صادرات صنایع‌دستی ایران در شرایط تحریم و پیشنهاد راه‌حل‌هایی برای رفع و بهبود آنها شکل گرفته است. این پژوهش کیفی و توصیفی‌تحلیلی است که با هدف کاربردی نگارش شده و برای جمع‌آوری داده‌ها از مطالعات کتابخانه‌ای و روش میدانی به‌شکل مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته استفاده شده و روش تحلیل آن، روش مضمون (تماتیک) است. حوزۀ میدان پژوهش شامل تولیدکنندگان، صادرکنندگان و مسئولان صنایع‌دستی است که با توجه به سطح اشباع داده، با روش نمونه‌گیری هدفمند بر اساس موارد بارز ۱۰ نفر برای مصاحبه و ۱۰ مصاحبۀ چاپ‌شده در جراید انتخاب شده‌اند. بر اساس یافته‌ها بزرگ‌ترین آسیب‌های صادرات صنایع‌دستی ایران در 4 مضمون اصلی «تحریم‌های داخلی علیه صنایع‌دستی»، «دردسرهای تحریمی»، «بازرگانی حلقۀ گم‌شدۀ صادرات» و «دوگانۀ سنتی و مدرن» خلاصه شده است. مشکلات در مضمون اول به سه گروه مدیریت ضعیف، قانون‌گذاری به‌مثابۀ تحریم و ضعف نهاد متولی تقسیم می‌شود. در مضمون دوم به تأثیرات مستقیم و غیرمستقیم تحریم‌های خارجی در دو گروه نیمۀ پر لیوان تحریم و نیمۀ خالی آن و در مضمون سوم به آثار فقدان وجود بازرگانان متخصص در پنج مضمون فرعی بازرگان، خریدار، اصل بقا در بازار، فروش مجازی و غفلت از برندسازی و تبلیغات توجه شده است. در نهایت مضمون چهارم نگاهی دارد به شخصیت هنرمند و محصول تولیدی او در کشمکش دوگانۀ سنتی و مدرن. یافته‌های این پژوهش می‌تواند برای نهادهای تسهیلگر صادرات صنایع‌دستی و شرکت‌های صادراتی مفید باشد.
Keywords
