تاریخچة‌ طنز در رسانه‌های افغانستان؛ از آغاز تا سقوط جمهوری اسلامی

Abstract

طنز، در کنار گونه‌های خبری و تحلیلی، یکی از گونه‌های مهمی ا‌ست که در رسانه‌‌های افغانستان در طول تاریخ به‌وفور از آن استفاده شده است. با آنکه پژوهشگران دربارة طنز پژوهش‌هایی انجام داده‌اند، تاکنون پیشینة طنز در رسانه‌های افغانستان به‌طور مستقل مطالعه نشده است. در پژوهش حاضر، با استفاده از روش کتابخانه‌ای و نظری، به ‌پیشینة طنز در رسانه‌های افغانستان پرداخته‌ایم تا خلأ پژوهشی در این عرصه را تا حدودی پر کرده باشیم و راه را برای مطالعات طنز هموارتر کنیم. در این مطالعه، طنز زیرمجموعة شوخ‌طبعی در نظر گرفته شده است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که استفاده از طنز در رسانه‌های افغانستان قدمتی بیش از صد سال و نسبت وثیقی با امر سیاسی دارد. این صد سال به هشت دوره تقسیم شده است: ظهور رگه‌های طنز در مطبوعات افغانستان؛ دورة مطبوعات مبتنی‌بر قانون و رشد اولیة طنز؛ دورة بحران و رکود مطبوعات و خشک‌شدن رگه‌های طنز؛ دورة بالندگی طنز و ظهور آن به‌عنوان گونه‌ای مستقل؛ دورة خاموشی طنز؛ دورة دگرگونی طنز و ظهور آن در رادیو و تلویزیون؛ دورة پنهانی و غربت طنز؛ و عصر طلایی و فصلی تازه برای طنز.

Keywords

• افغانستان
• تاریخ رسانه
• شوخ‌طبعی
• طنز