The causal relationship between environmental taxes for sustainable development and greenhouse gas emissions (CO2): a case study of Türkiye

Abstract

Enerji üretimi, ulaşım ve endüstriyel süreçler için kullanılan fosil yakıtlar ve tarım faaliyetleri atmosfere salınan zararlı gazları sürekli olarak arttırmaktadır. Bu gazlar atmosferde sera benzeri bir etkiye neden olarak Dünya’nın ortalama sıcaklığını, küresel ısınmaya ve iklim değişikliğine neden olacak kadar yükseltmektedir. İnsan kaynaklı seragazı emisyonlarının azaltılması, sürdürülebilir kalkınmanın sağlanmasında büyük önem taşımaktadır. Bu amaçla uygulanacak politika araçlarından biri de çevre kirliliğini doğrudan ve dolaylı olarak azaltmayı hedefleyen vergilerdir. Sera gazı emisyonları ile bu tür vergiler arasındaki ilişkinin ölçülmesi, iklim değişikliği ile mücadelede izlenen ve gelecekte karbon vergisi gibi doğrudan çevre kirliliğinin azaltılmasına yönelik uygulanacak vergi politikalarının ve araçların başarısı için önemlidir. Bu bağlamda Türkiye için çevre kirliliğini önleyici nitelikteki vergiler olarak kabul edilen enerji vergileri ve ulaştırma vergilerinin CO2 emisyonu ile arasındaki nedensellik ilişkisinin araştırılması bu çalışmanın amacını oluşturmaktadır. Hatemi-J Nedensellik analizi sonuçlarına göre CO2 emisyonundan gerek toplam çevre vergileri gerekse de enerji ve ulaştırma vergileri yönlü nedensel ilişkiler bulunmuştur.