بررسی اثرهای اقتصادی گردشگری کشاورزی بر توسعه کارآفرینی مناطق روستایی (مطالعه‌ موردی: روستای فهرج یزد)

Abstract

گردشگری کشاورزی به­ عنوان یکی از بخش‌های مکمل و نوظهور در صنعت گردشگری، نقش مهمی در تنوع‌بخشی به اقتصاد مناطق روستایی ایفا می‌کند و فرصت‌های شغلی جدیدی را برای روستاییان فراهم می‌آورد. از طرفی با توجه به پتانسیل‌ بالای روستای فهرج یزد به‌طور خاص متقاضی بررسی جدی‌تری در این زمینه است. این تحقیق در راستای بررسی اثرهای اقتصادی گسترش گردشگری کشاورزی بر توسعه کارآفرینی به ارزیابی تأثیر گردشگری کشاورزی بر تقویت کارآفرینی و بهبود معیشت خانوارهای روستایی پرداخته است. نوع پژوهش تحلیلی - توصیفی است. برای جمع‌آوری اطلاعات از منابع کتابخانه‌ای و مصاحبه استفاده شده است. نمونه اول هفت نفر از خبرگان اساتید رشته مدیریت گردشگری و کارآفرینان گردشگری هستند که به­ صورت غیر تصادفی و هدفمند به­ منظور تأیید نهایی عوامل پژوهش انتخاب شدند و مورد مصاحبه قرار گرفتند. نمونه دوم، شامل 14 نفر از کارآفرینان گردشگری و مدیران کسب و کارهای گردشگری روستایی بودند که به شیوه هدفمند و غیر تصادفی برای مشارکت در ساخت مدل انتخاب شدند. داده‌های تحقیق با کمک روش نگاشت­ شناختی فازی تحلیل شد و مدل پژوهش از طریق تحلیل شبکه‌های اجتماعی طراحی شد. نتایج مطالعه نشان داد که عوامل اقتصادی متعددی در توسعه کارآفرینی تأثیرگذارند که در پژوهش حاضر 15 مورد از این عوامل شناسایی شد. نتایج نهایی حاکی از آن است که عوامل «افزایش انگیزه فعالیت‌های نوآورانه و کارآفرینانه»، «رونق فعالیت‌های صنفی و شغلی در روستا» و «افزایش درآمد سرانه و بهبود وضعیت معیشتی خانوارهای روستایی» به ترتیب بیشترین اهمیت و مرکزیت را دارند. نتایج تحلیلی سناریوها هم نشان داد که این سه عامل نقش پیشران در پویایی سایر عوامل دارند و بی ‏توجهی نسبت به هریک از آن‏ها روند کلی توسعه کارآفرینی بر مبنای گردشگری کشاورزی این روستا را مختل می ‏نماید.

Keywords

• اثرهای اقتصادی
• گردشگری کشاورزی
• کارآفرینی گردشگری
• کارآفرینی روستایی