مجله علوم و فنون هسته‌ای (May 2003)
بررسی جهش‌یافته‌های حاصل از پرتودهی گاما در سویا
Abstract
لاین‌های خالص جهش‌یافته (1) زودرس سویا که حاصل جهش زایی در اثر پرتودهی گاما به وسیلهء 60Co با دزهای جذبی 100، 150، 200 و 250 گری بودند, به منظور ارزیابی صفات زراعی و مقایسهء عملکرد آنها با دو رقم تجارتی کلارک و ویلیامز, در دو منطقه کرج و الشتر (خرم آباد) در قالب طرح آزمایشی شبکه‌ای ساده 7*7 متر در دو تکرار کاشته شدند. در کرج, بین عملکرد لاین‌های جهش‌یافته و عملکرد آنها در مقایسه با رقم ویلیامز تفاوت معنی دار آماری در سطح 1% و با رقم کلارک در سطح 5% وجود داشت. لاین شماره 47 با عملکرد 4782 کیلوگرم دانه در هکتار, رتبه اوًل و لاین شماره 38 با 4722 کیلوگرم دانه در هکتار رتبه دوّم را داشت و تعدادی از لاین‌ها 10 تا 12 روز نسبت به ارقام تجارتی شاهد زودرس‌تر شدند. درالشتر, عملکرد دانه‌ای لاین‌های جهش‌یافته نسبت به رقم تجارتی و پرمحصول ویلیامز تفاوت معنی‌دار آماری در سطح 5% داشت. بالاترین عمکرد دانه‌ای به لاین 47 اختصاص داشت که معادل 3147 کیلوگرم در هکتار بود. دوره رویش آن نیز حدود دو هفته نسبت به رقم زودرس کلارک کوتاهتر بود. تجزیه و تحلیل عملکردهای دانه‌ای دو منطقه کرج و الشتر نشان دادند که عملکردهای دانه‌ای 15 لاین جهش‌یافته نسبت به رقم تجارتی کلارک و 36 لاین جهش‌یافته نسبت به رقم تجارتی ویلیامز برتری داشتند. لاین جهش‌یافته 18 با عملکرد دانه‌ای 3643 کیلوگرم در هکتار رتبه اوًل را داشت و در هر دو منطقه نسبت به دو رقم تجارتی شاهد (کلارک و ویلیامز) زودرس‌تر بود.
