Adli Tıp Bülteni (Aug 2002)
Farik ve Mümeyyizlik Değerlendirmesinde Multidisipliner Yaklaşımın Önemi
Abstract
Çocuklarda işlenen suçun anlam ve sonuçlarını kavrayabilme, sorumluğunu taşıyabilme ve cezaya katlanabilme adli psikiyatrik ve hukuksal açıdan farik ve mümeyyizlik kavramıyla tanımlanmaktadır. Değerlendirmeler sırasında suçun nevi ve işleniş tarzı, çocuğun sosyo-kültürel gelişme özellikleri gibi adli psikiyatrinin temel başlıkları zaman zaman ele alınamamaktadır. “Türk Bayrağına Hakaret” suçunu işlediği iddia edilen dört çocuk nedeniyle konunun tartışılması ve olayda izlenen yolun paylaşılması hedeflenmiştir. Olayda, hazırlık aşamasında çocukların “suçun farik ve mümeyyizi oldukları” yönünde rapor düzenlenmiştir. Adli raporun bulunmasına rağmen, Cumhuriyet Savcısı çocuklarla yaptığı görüşmede, çocukların nasıl bir suç işediklerini, neyle karşı karşıya olduklarını tam olarak kavrayamadıkları, dolayısıyla suçun farik ve mümeyyizi olamıyacakları düşüncesiyle ikinci bir bilirkişi görüşü istemiştir. Adli Tıp ve Çocuk Psikiyatrisi Anabilim Dalları tarafından yapılan değerlendirmelerde; çocuklardan birinde zeka geriliği bulunduğu, diğer çocuklarda herhangi bir zeka geriliği veya çocukluk ve ergenlik dönemine özgü ruhsal hastalık belirtilerine rastlanmamış ise de, dört çocuğun söz konusu suçun farik ve mümeyyizi olamıyacakları kanaatine varılmıştır. Çocuklarda bazan kabahat ile suç arasında ince bir çizgi bulunmaktadır. Yargı ve adli tıp bu çizgiyi tanımlaken, aile, çevre ve eğitim sürecinde varolan eksiklikleri çocuğa fatura etmeden, bu toplumun geleceği için o bireyi kazanmak yolunda üstüne düşen rolü eksiksiz yerine getirmelidir. Suçun özelliği, Cumhuriyet Savcısının yaklaşımı ve ikinci bilirkişi görüşü talep etmesi, çocuklarla ilgili yapılacak değerlendirmenin ayrıntılı, multidisipliner olmasının öneminin vurgulanması ve verilen karar ile “farik ve mümeyyizlik” kavramının tartışılması amacıyla olgu sunulmuştur. Anahtar Kelimeler: Farik ve mümeyyizlik, Çocuk, Suç,
