زن در توسعه و سیاست (Mar 2017)
شناسایی و تحلیل مؤلفه های مؤثر بر حضور عادلانۀ زنان در فضای عمومی شهری (مطالعۀ موردی: بوستان شوش تهران)
Abstract
فضاهای شهری از آن حال که عرصۀ حضور گروههای اجتماعی مختلف هستند، در آنها همواره یک جریان دائمی طرد و شمول به چشم میخورد. جریان دوگانه که نوعی رقابت فضایی است، درنهایت به طرد یا پذیرش، حضور یا عدم حضور یکی از طرفین منتج میشود. امروزه، در جامعۀ ما، بهرغم تحقیقات متعدد تحت عناوین گوناگون در ارتباط با جنسیت، فضاهای شهری، که بستر حضور و کنش دو جنس زن و مرد است، آنچنان که باید متناسب فراهم نشده است. ازاینرو، در این نوشتار به تحلیل چگونگی تأثیرگذاری جنسیت بر میزان طرد و شمول زنان از فضای بوستان شوش و به دنبال آن چگونگی بازتولید این رمزها و مرزهای استعاری حضور در فضا و تجلی آن در رفتار افراد در این فضا پرداخته شده است. نوشتار پیش رو با بهرهگیری از روششناسی کیفی و شیوههایی مانند مشاهدۀ مشارکتی و مصاحبه با 21 نفر از افرادی که با بوستان شوش در ارتباطاند، در پی پاسخ به این سؤال است که: جنسهای متفاوت در بوستان شوش موجب چه نوع تفاوتهای فضایی میشوند؟ نتایج یافتهها نشان میدهد در بوستان شوش مؤلفۀ جنسیت مهمترین مؤلفهای است که حضور گروههای مختلف را در فضا رقم میزند. بدین شکل که برخی از افراد بهواسطۀ جنسیت از فضای بوستان طرد و متقابلاً برخی دیگر در فضا جذب میشوند. تقویت و فراهمآوری زمینههای مشارکت فعال زنان در مقیاس محلی از سیاستهای مهم پیشنهادی است که پیش از هرچیز ریشههای تاریخی و اجتماعی وضعیت حضور گروه زنان در فضای شهری را در نظر داشته و بر این اساس راهکارهای اجرایی را نه صرفاً در تغییرات کالبدی و فضایی، که در زمینۀ اجتماعی و فرهنگی و تاریخی آن جستوجو میکند.
Keywords