Megaceremoniały i subświaty. O potransformacyjnych przemianach uczestnictwa Polaków w kulturze

Abstract

Artykuł ma na celu wstępną diagnozę nowych wzorców aktywności kulturalnej Polaków, którzy po 1989 r. znaleźli się w sytuacji silnej dominacji kultury konsumpcyjnej i presji nowego modelu czasu kulturowego. Obserwowana ewolucja zachowań kulturowych ma charakter dwutorowy. Pierwszy kierunek to nurt wielozmysłowej konsumpcji kultury popularnej, dla którego charakterystyczne jest rutynizowanie kultury karnawału, zamykanie się w kulturalnych kapsułach czasu i nacisk na z efektywność gospodarowania czasem wolnym (jego efektem jest presja na koncentrację „wydarzeniowości”). Drugi kierunek to działania wewnątrzwirtualnych subświatów kulturowych, mające bardziej aktywny i twórczy stosunek do współtworzenia kultury, w wielu przypadkach tworzące autonomiczne uniwersum intelektualno-poznawcze, także w wymiarze aksjonormatywnym. Obie nowe formy uczestnictwa w kulturze stają się w Polsce dominujące i przechodzą do głównego nurtu praktyk kulturowych, wypierając inne/starsze formy uczestnictwa.

Keywords

• czas kulturowy
• kultura konsumpcji
• karnawalizacja
• kultura popularna
• subświat kulturowy
• uczestnictwo w kulturze