Patterns of Morphological Integration of Slavic Loan Nouns in Petkevičius’ Catechism (1598) as an Indication of Their Origin and Chronology

Abstract

Patterns of Morphological Integration of Slavic Loan Nouns in Petkevičius’ Catechism (1598) as an Indication of Their Origin and Chronology This article focuses on the morphological integration of Slavic loan nouns featuring in Merkelis Petkevičius’ Catechism (1598) into the Lithuanian language. It attempts to establish whether the pattern of adaptation of a Slavic loanword to a particular Lithuanian stem can suggest its more precise origin. In order to achieve this objective, I extracted all Slavic loan nouns from Petkevičius’ Catechism, identified their stems and meanings, and established their equivalents in Slavic languages of the relevant period (Old Russian, Ruthenian, Old and Middle Polish). Comparing this data made it possible to establish some common patterns of integration of Slavic loanwords into the morphological system of the Lithuanian language. A direct relationship was identified between the endings and gender of the Slavic words and the Lithuanian stems into which they were integrated. Therefore, in some cases the pattern of adaptation of a Slavic loanword can suggest its path into the Lithuanian language. Adaptacja morfologiczna słowiańskich zapożyczeń rzeczownikowych w katechizmie Pietkiewicza (1598) jako wskazówka na temat ich źródła i chronologii Niniejszy artykuł omawia adaptację morfologiczną słowiańskich zapożyczeń rzeczownikowych w języku litewskim na podstawie materiału leksykalnego katechizmu Melchiora Pietkiewicza (1598). Podjęta analiza stanowi próbę ustalenia, czy ich dostosowanie do określonego rdzenia litewskiego może dokładniej wskazywać na źródło pochodzenia. W toku przeprowadzonych badań z katechizmu wyekscerpowano wszystkie rzeczowniki zapożyczone z języków słowiańskich, zidentyfikowano ich rdzenie i znaczenia oraz ustalono ich ekwiwalenty w językach słowiańskich w odpowiednim okresie (staroruskim, ruskim, staro- i średniopolskim). Porównanie tych danych pozwoliło uchwycić pewne prawidłowości adaptacji zapożyczeń słowiańskich do systemu morfologicznego języka litewskiego. Ustalono bezpośredni związek pomiędzy końcówkami i rodzajem gramatycznym leksemów słowiańskich a ich adaptacją do określonych rdzeni litewskich. W pewnych przypadkach wzorzec adaptacji może zatem wskazywać na źródło zapożyczenia słowiańskiego w języku litewskim.

Keywords

• Petkevičius’ Catechism
• Slavic loanwords
• morphological integration
• Slavic languages