De toelichting omtrent het accountantshonorarium in de jaarrekening

Abstract

In dit artikel wordt een aantal praktische problemen gesignaleerd met betrekking tot de toepassing van art. 2:382a BW. Voorts is een empirisch onderzoek verricht naar de kwaliteit van de toelichting omtrent het accountantshonorarium van 360 ondernemingen voor het boekjaar 2009. Deze kwaliteit laat nogal te wensen over. Dit wordt deels veroorzaakt door de onduidelijkheden in artikel 2:382a BW. Vergelijkende cijfers worden nogal eens gemist en ook worden er vele combinaties van de vier componenten van het accountantshonorarium aangetroffen. Ook wordt in een aantal gevallen volstaan met een totaalbedrag van het accountantshonorarium wat dan betrekking heeft op de kosten van de controle van de jaarrekening. Tevens is een omzetanalyse ten aanzien van het accountantshonorarium verricht voor de boekjaren 2008 en 2009. Hieruit komt naar voren dat het accountantshonorarium bij big four-klanten aanzienlijk is gedaald. Deze daling is veel minder groot bij non-big four-klanten. Bij een vergelijking van de kosten van de controle van de jaarrekening tussen big four-klanten en non-big four-klanten voor de boekjaren 2008 en 2009 is dezelfde tendens waarneembaar. Opvallend is dat de omzet met betrekking tot de controle van de jaarrekening tussen boekjaar 2007 en boekjaar 2008 nog licht steeg en dat deze omzet tussen boekjaar 2008 en boekjaar 2009 is gaan dalen. Mogelijke oorzaken voor deze omzetdaling zijn prijsdruk door de economische crisis, verminderde grootte (en complexiteit) van de ondernemingen, het onderbrengen van bepaalde controlevoorbereidende werkzaamheden bij klanten en wellicht efficiënter werken op accountantskantoren. Ook kan als mogelijke verklaringsgrond gelden dat medio 2008 openbaarmaking van het accountantshonorarium en zijn vier componenten in de toelichting in Nederland wettelijk verplicht is gesteld.