Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi (Nov 2023)
Nimet Okan. Canların Cinsiyeti: Alevilik ve Kadın. İstanbul: İletişim Yayınları, 2. Baskı, 2018. ISBN: 978-975-05-2091-4
Abstract
Nimet Okan’ın kaleminden çıkan “Canların Cinsiyeti Alevilik ve Kadın” adlı bu çalışma, yazarın “Alevilik ve Kadın/ Alevilikte Kadın” (2014) başlıklı doktora tezinden üretilmiştir. Çalışmanın sorunsalını, Alevilikte “kadın-erkek eşitliği” söyleminin ve bu söylemin Alevi kadınların sosyal, kültürel ve dini yaşamlarında nasıl bir seyir izlediği üzerine kurgulayan yazar, etnografik bir alan araştırmasına dayalı çalışma metodu benimsemiştir. Bu bağlamda, Alevi kökenli topluluklarda kadın-erkek eşitliğine dair argümanları “Anşabacılılar” adlı topluluk üzerine yoğunlaşarak irdelediğini vurgulayan yazar, köy ve kent olmak üzere iki ayrı yerleşim biriminde yapmış olduğu alan araştırmasını katılımlı gözlem yoluyla gerçekleştirdiğini, alana dair verilini ise gözlem, görüşme, görsel-işitsel belgeleme teknikleriyle alan notlarını derleyerek elde ettiğini aktarmıştır. Yazar, “Alevilikte kadın-erkek eşittir” söylemi aracılığıyla, kadınların sesini bastıran bir yaklaşımın aksine, kadınların sesine kulak vermeyi, yaşam anlatılarının dinlemesini yaptığı araştırmanın temel ilkesi şeklinde açıklayarak, gönüllülüğün esas alındığı görüşmelerin ilkini Sivas ilinin Yıldızeli ilçesi, Topalyurt köyünde, ikincisini ise İstanbul ilinin Sarıyer ilçesi ve Kocaeli ilinin Darıca ilçesinde yürüttüğünü belirtmiştir. İstanbul ilinde yaptığı görüşmeleri, 1970’li yıllarda Sivas ilinin Topalyurt köyünde göç eden Anşabacılı kadınlarla gerçekleştirdiği bilgisini veren yazar, eser içerisinde alan araştırmasında görüştüğü kişilerin isimlerini mahremiyete duyduğu saygıdan dolayı saklı tuttuğunu da aktarmıştır. Eser, giriş kısmının ardından sıralanan toplam beş bölüm ve sonuç kısmından oluşmaktadır.
