برآورد فرسایش- رسوب حوضه آبریز سراب سیکان با استفاده از مدل RUSLE

Abstract

امروزه فرسایش خاک به عنوان یکی از مباحث مهم مدیریت حوضه­ های آبریز در سطح ملی و جهانی مطرح می­باشد. در این پژوهش به منظور شناسایی توزیع مکانی فرسایش خاک و تولید رسوب در حوضه‌ی آبریز سراب سیکان از معادله‌ی جهانی اصلاح شده هدر رفت خاک استفاده شده است. با استفاده از داده­ های بارندگی 17 ساله (1397-1380)، اطلاعات خاک­شناسی و مدل رقومی ارتفاعی با تفکیک 10 متری هر یک از فاکتورهای فرسایندگی (R)، فرسایش­ پذیری (K)، شیب و طول شیب (LS) و حفاظت خاک (P) در محیط ArcGIS تهیه شدند. از سنجنده­ ی ماهواره سنتینل 2 نیز جهت استخراج و تهیه فاکتور پوشش گیاهی حوضه (C) در محیط نرم افزارENVI 5.3 استفاده شد. در نهایت با ترکیب این فاکتورها در محیط نرم­افزار ArcGIS مقدار فرسایش حوضه محاسبه گردید سپس با روش ­های مختلف نسبت تحویل رسوب (SDR) میزان رسوب تولید شده در حوضه به دست آمد. نتایج نشان داد که مقدار فرسایش در سطح حوضه از 003/0 تا 4/248 تن در هکتار در سال در سطح پیکسل متغیر بوده و میانگین هدر رفت خاک در حوضه 3/22 تن در هکتار در سال می­باشد. در بین فاکتورهای مدل، فاکتور LS با ضریب همبستگی 92/0=R2 بیش­ترین تأثیرگذاری در فرسایش خاک را نشان داد. همچنین مقدار نسبت SDR با روش­ های مختلف بین 12/0 تا 36/0 محاسبه گردید که پس از تلفیق با نقشه فرسایش، بار رسوب حوضه محاسبه شد. میانگین بار رسوب با روش بویس 8/2 تن در هکتار در سال می­باشد که نسبت به روش ­های دیگر به مقدار رسوب ایستگاه (65/1 تن در هکتار در سال) نزدیک­تر می­باشد.

Keywords

• فرسایش پذیری
• سنتینل2
• نسبت تحویل رسوب
• هدر رفت خاک
• سراب سیکان
• دره شهر