بررسی میزان همپوشانی و امکان جایگزینی مجله‌های چاپی فارسی کتابخانه‌های دانشگاه فردوسی مشهد با مجله‌های الکترونیکی فارسی مرکز منطقه‌ای اطلاع‌رسانی علوم و فناوری

Abstract

پژوهش حاضر با هدف نشان دادن توان عملی پایگاه مقاله‌های تمام متن فارسی مرکز منطقه‌ای اطلاع‌رسانی علوم و فناوری در تکمیل مجموعه مقاله‌های فارسی موجود در کتابخانه‌های دانشگاه فردوسی، انجام گرفته است. جامعة مورد مطالعه، مجله‌های علمی ـ پژوهشی فارسی مصوب وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، مجله های علمی ـ پژوهشی فارسی موجود در دانشگاه فردوسی و مجموعه ادواریهای الکترونیکی علمی ـ پژوهشی فارسی پایگاه مرکز منطقه‌ای اطلاع رسانی علوم و فناوری است که بین سالهای 1386 – 1382 و در چهار حوزة موضوعی علوم، علوم انسانی، فنی و مهندسی و کشاورزی، بررسی شده است. روش پژوهش، پیمایشی و از نوع کاربردی است. یافته‌های حاصل از پژوهش نشان داد: 1. از جمع کل 206 عنوان مجله مصوب وزارت علوم، پایگاه مرکز منطقه ای 142 عنوان را داراست که 15/63% در حوزه علوم، 66/66% در حوزة علوم انسانی، 28/54% در حوزة فنی و مهندسی و 80/87% در حوزة کشاورزی است. در نتیجه، می‌توان از پایگاه مقاله‌های تمام متن فارسی مرکز منطقه ای به عنوان مکمل یا جایگزین مجله‌های چاپی فارسی دانشگاه فردوسی استفاده کرد. 2. از جمع کل 206 عنوان مجله مصوب وزارت علوم، دانشگاه فردوسی 125 عنوان مجله را داراست که 89/57% در حوزة علوم، 93/63% در حوزة علوم انسانی، 14/37% در حوزة فنی و مهندسی و 17/73% در حوزة کشاورزی است. در نتیجه، سابقه‌ای کامل از مجله‌های فارسی علمی ـ پژوهشی در کتابخانه‌های دانشگاه فردوسی وجود ندارد. 3. از بین 12 کتابخانه مورد بررسی در دانشگاه فردوسی، 50% از کاردکس و 6/41% از فهرست الفبایی برای تعیین موجودی و شماره‌های مجله‌ها استفاده می‌کردند، در حالی که 3/8% از هیچ‌گونه ابزاری استفاده نمی‌کردند. 4. از بین 12 کتابخانه دانشگاه فردوسی، تنها 2 کتابخانه از رونوشت فهرست مندرجات مجله‌ها و فهرست الکترونیکی مقاله‌ها، برای دسترسی به محتوای موضوعی مجله‌ها استفاده می‌کردند. 5. موفقیت بازیابی مقاله‌ها در پایگاه مرکز منطقه‌ای، از دانشگاه فردوسی بیشتر است. 6. سرعت بازیابی مقاله‌ها در پایگاه مرکز منطقه‌ای، از دانشگاه فردوسی‌ بیشتر است. 7. مجموعه مجله‌های کتابخانه‌های دانشگاه فردوسی در مقایسه با پایگاه مرکز منطقه‌ای جامعیت کمتری دارد. بنابراین، فرضیه پژوهش تأیید می شود. 8. دانشگاه فردوسی مشهد به لحاظ مجله‌های گذشته‌نگر، از مجموعه الکترونیکی مرکز منطقه‌ای بی‌نیاز نیست.