عوامل کنترل‌کننده کیفیت مخزنی سازند بورقان در میدان نفتی فروزان، خلیج فارس

Abstract

سازند بورقان با سن کرتاسه از مهمترین سنگ مخزن‌ها ‌در میادین هیدروکربنی خلیج فارس و کویت محسوب می‌شود. به منظور بررسی کیفیت مخزنی این سازند و عوامل کنترل‌کننده آن در میدان فروزان، m 5/62 مغزه، مورد مطالعات زمین‌شناسی و مخزنی قرار گرفت. این مطالعه نشان می‌دهد که سازند بورقان متشکل از ماسه‌سنگ‌های خیلی دانه ریز تا دانه متوسط، رس سنگ، شیل‌های آهکی و توالی‌های محدود کربناته بوده و از 8 رخساره رسوبی تشکیل شده است که براساس شواهد رسوب‌شناسی، در یک خلیج دهانه‌ای تحت تاثیر جزر و مد نهشته شده‌اند. این رخساره‌ها عبارتند از: (1) ماسه ‌سنگ‌های کانالی با لایه‌بندی مورب، (2) پهنه گلی/خلیج، (3) پهنه ماسه‌ای، (4) تناوب پهنه ماسه‌ای و پهنه گلی، (5) پهنه گلی تحت تاثیر دریا، (6) پهنه ماسه‌ای تحت تاثیر دریا، (7) خلیج محدود شده/باتلاق و (8) پشته اوئیدی. اندازه‌گیری مقادیر تخلخل و تراوایی نمونه‌های مغزه نشان می‌دهد که اولاً تخلخل و تراوایی، به ترتیب، در محدوده 3/36 – 3% و 13343- mD 6/0 تغییر می‌کند. ثانیاً ارتباط خوبی بین کیفیت مخزنی و رخساره‌های رسوبی سازند بورقان وجود دارد. بهترین کیفیت مخزنی سازند بورقان متعلق به ماسه‌ سنگ‌های دانه‌ریز تا متوسط کانالی است درصورتی که نمونه‌های شیلی و رس سنگی متعلق به پهنه گلی و خلیج محدود شده از تخلخل و تراوایی پایینی برخوردار بوده و به عنوان بخش‌های غیرمخزنی درنظر گرفته می‌شوند. مقایسه مقادیر تخلخل و تراوایی با پارامترهای بافتی در ماسه‌های سست سازند بورقان نیز نشان می‌دهد که ارتباط خوبی بین اندازه و جورشدگی دانه‌ها و مقادیر تخلخل و تراوایی وجود دارد.

Keywords

• رخساره
• تخلخل
• تراوایی
• خلیج دهانه‌ای و سازند بورقان