تأثیر افزودن روغن بذر گل مغربی به رقیق‌کننده انجمادی بر پایه تریس بر کیفیت اسپرم قوچ رومانوف پس از انجماد و یخ‌گشایی

Abstract

سابقه و هدف: تحقیقات نشان داده اند که فرآوری و انجماد با تولید رادیکال‏های آزاد سبب کاهش جنبایی، زنده‏مانی و قدرت باروری اسپرم می‌‌شود. بنابراین استفاده از یک ترکیب با ویژگی آنتی‌اکسیدانتی طی این فرآیند ضروری به‌نظر می‌رسد. روغن بذرگل‌ مغربی به‌دلیل داشتن ترکیبات فنولی دارای ویژگی آنتی‌اکسیدانتی است. هدف از پژوهش حاضر، بررسی اثر افزودن روغن بذر گل مغربی به رقیق‌کننده انجمادی بر کیفیت اسپرم قوچ پس از فرآیند انجماد و یخ‌گشایی است.مواد و روش‌ها: در این تحقیق از منی 5 رأس قوچ رومانوف بالغ با میانگین سنی 3 تا 4 سال و میانگین وزنی 60 تا 65 کیلوگرم استفاده شد. جمع‌آوری منی با استفاده از واژن مصنوعی به‌صورت هفته‌ای دو بار انجام گرفت. برای افزودن روغن به گروه‌های تیماری از تویین-80 استفاده شد. تیمار‌های آزمایشی شامل تیمار شاهد بدون روغن گل مغربی، تیمار 1 دارای 25 میکرولیتر، تیمار 2 دارای 50 میکرولیتر و تیمار 3 دارای 100 میکرولیتر از روغن گل مغربی بود. نمونه‌های منی پس از جمع‌آوری به آزمایشگاه منتقل شد و ازنظر حجم، غلظت و جنبایی پیش‌رونده اسپرم‌ بررسی شدند. درنهایت، نمونه‌های منی با رقیق‌کننده بر پایه تریس _ لستین سویا رقیق‌سازی و منجمد شد. پس از یخ‌گشایی فراسنجه‌های جنبایی کل و پیش‌رونده، درصد زنده‌مانی، یکپارچگی غشاء، فعالیت میتوکندریایی و پراکسیداسیون لیپیدی اسپرم تعیین گردید. یافته‌ها: نتایج نشان داد که سطح 25 میکرولیتر روغن بذر گل مغربی توانست جنبایی کل اسپرم را نسبت به گروه کنترل بهبود ببخشد و در دیگر تیمارهای آزمایشی تفاوت معنی‌داری نسبت به گروه شاهد مشاهده نشد. در فراسنجه جنبایی پیش‌رونده بین تیمارهای 25 و 50 میکرولیتر با گروه شاهد تفاوت معنی‌داری مشاهده نشد ولی این فراسنجه در تیمار 100 میکرو لیتر نسبت به گروه‌های دیگر به‌طور معنی‌داری تفاوت نشان داد )01/0> .(Pافزودن سطوح 25 و 50 میکرولیتر روغن گل مغربی به رقیق‌کننده، صفت یکپارچگی غشا را نسبت به سطح 100 میکرولیتر و تیمار شاهد بهبود داد(01/0>P) ولی این بهبود در تیمار 25 میکرولیتر نسبت به سطح 50 میکرولیتر بیشتر بود(01/0>P). نتایج حاصل از ارزیابی فعالیت میتوکندری نشان داد که بیشترین درصد اسپرم دارای میتوکندری فعال در گروه‌های 25 و 50 میکرولیتر بود(01/0>P). نتایج حاصل از پر اکسیداسیون لیپیدی نشان داد که کمترین مقدار تولید مالون دی آلدئید مربوط به تیمار 25 میکرولیتر می‌باشد ولی با تیمار شاهد اختلاف معنی‌داری مشاهده نشد. نتایج حاصل از آزمایش آپوپتوز نشان داد که افزودن سطوح 25 و 50 میکرولیتر روغن گل مغربی باعث کاهش میزان آپوپتوز نسبت به گروه شاهد و سطح 100 میکرولیتر روغن گل مغربی گردید(01/0>P) .همچنین زنده‌مانی در تیمار 25و 50 میکرولیتر نسبت به دیگر تیمارها به‌طور معنی‌داری بالاتر بود(01/0>P). درنهایت اسپرم‌های مرده در تیمار 25 میکرو‌لیتر نسبت به دیگر گروه‌های آزمایشی کمتر بود و همین امر سبب اختلاف معنی‌دار این صفت در این سطح نسبت به دیگر سطوح گردید(01/0>P).نتیجه‌‌گیری: به‌طورکلی افزودن روغن گل مغربی در رقیق‌کننده انجمادی منجر به افزایش جنبایی، قابلیت زنده‌مانی و سلامت غشاء پلاسمایی و کاهش آپوپتوز اسپرم‏ها پس از انجماد-یخ‌گشایی می‌شود. با در نظر گرفتن همه فراسنجه‌های اندازه‌گیری شده، گروه مربوط به 25 میکرولیتر نسبت به سایر سطوح اثر حفاظتی بیشتری از خود نشان داد.

Keywords

• اسپرم قوچ
• جنبایی
• روغن بذرگل مغربی
• انجماد-یخ‌گشایی