بهبود ارزش تغذیه ای کاه گندم با اعمال روش عمل‌آوری شیمیایی-اکسیداسیون در شرایط آزمایشگاهی برای استفاده در تغذیه نشخوارکنندگان

Abstract

در این پژوهش از اکسیدکننده قوی ازن به ‌منظور افزایش لیگنین­زدایی و از قلیای اوره به­ عنوان منبع نیتروژنی برای بهبود ارزش تغذیه­ای کاه گندم استفاده شد. آزمایش با چهار تیمار و سه تکرار در قالب طرح کاملاً تصادفی انجام شد. تیمارهای آزمایشی کاه گندم شامل: 1- نمونه بدون عمل‌آوری، 2- عمل‌آوری شده با اوره (مقدار سه درصد وزنی، 24 ساعت)، 3- عمل‌آوری شده با ازن (سه گرم بر ساعت، 45 دقیقه)، و 4- عمل‌آوری شده ترکیبی با ازن (سه گرم بر ساعت، 45 دقیقه) و اوره (سه درصد وزنی، 24 ساعت) بودند. نتایج نشان داد که تیمارهای عمل‌آوری شده با ازن منجر به بهبود قابل ملاحظه‌ای (01/0P<) در ارزش تغذیه‌ای کاه گندم تیمارهای ازن و ازن-اوره نسبت به نمونه بدون عمل‌آوری شدند. بر اساس نتایج، عمل‌آوری ترکیبی ازن-اوره نسبت به عمل‌آوری با اوره تنها و ازن تنها منجر به کاهش 28/18، 97/7 و 50 درصدی به ‌ترتیب در الیاف نامحلول در شوینده خنثی، الیاف نامحلول در شوینده اسیدی و لیگنین، افزایش 3/333، 5/22، 67/23 و 34/35 درصدی به ‌ترتیب در پروتئین خام، نیتروژن آلی پیوندی، مواد مغذی قابل هضم و ارزش خوراک نسبی شد. همچنین عمل‌آوری با ازن-اوره سبب افزایش 21/100، 76/63، 93/34 و 43/46 درصدی به ‌ترتیب در گاز تولیدی (24 ساعت انکوباسیون)، انرژی قابل سوخت و ساز، قابلیت هضم ماده آلی و اسیدهای چرب کوتاه زنجیر نسبت به نمونه بدون عمل‌آوری شد. از نتایج پژوهش حاضر می‌توان استباط کرد که روش عمل‌آوری ترکیبی ازن-اوره با روش­های سنتی و نوین عمل‌آوری قابل مقایسه است و می­تواند به­ عنوان جایگزین مناسبی در عمل‌آوری کاه­های کشاورزی مورد استفاده قرار گیرد.

Keywords

• اوره
• تولید گاز آزمایشگاهی
• طیف‌سنجی مادون قرمز تبدیل فوریه
• کاه گندم
• گاز ازن